Ray Dalio tiết lộ phân bổ 1% Bitcoin, nhưng cảnh báo khó đảm nhiệm vai trò dự trữ quốc gia

亿万富翁投资者雷·达利欧在近期接受 CNBC 采访时指出，比特币因技术漏洞 và giá biến động không thể trở thành đồng dự trữ quốc gia đáng tin cậy. Ông đặc biệt nhấn mạnh sự phát triển của tính toán lượng tử có thể đe dọa hệ thống mã hóa của bitcoin, đồng thời tiết lộ tỷ lệ phân bổ bitcoin trong danh mục cá nhân của ông khoảng 1%.

达利欧 nhấn mạnh lại giá trị phòng hộ của vàng trong thời kỳ khủng hoảng nợ và cảnh báo các nền kinh tế lớn như Mỹ, Anh, Pháp đang đối mặt với mất cân đối tài chính do phát hành nợ chính phủ quá mức. Phản ứng này diễn ra trong bối cảnh giá trị vốn hóa thị trường tiền điện tử toàn cầu giảm hơn 30% từ đỉnh cao, mở ra góc nhìn mới về cuộc tranh luận giữa tài sản lưu trữ giá trị truyền thống và tài sản kỹ thuật số.

Phân tích luận điểm cốt lõi của 达利欧 về vị thế dự trữ của bitcoin

Khía cạnh rủi ro kỹ thuật

Sự đe dọa của tính toán lượng tử: Thuật toán mã hóa có thể bị phá vỡ bởi máy tính lượng tử trong tương lai

Phụ thuộc mạng: Hoàn toàn dựa vào hạ tầng internet để vận hành

Không chắc chắn về quy định: Các khung quy định toàn cầu có sự khác biệt lớn

Khía cạnh đặc điểm thị trường

Biến động hàng năm: Thường dao động trong khoảng 60%-150%

Độ sâu thanh khoản: Thấp hơn gấp hai lần so với thị trường vàng

Hiệu quả thanh toán: Thời gian xác nhận khối khoảng 10 phút

Khía cạnh lợi thế so sánh

Ưu điểm của vàng: Tính ổn định vật lý đã vượt qua hàng nghìn năm lịch sử

Ưu điểm của tiền pháp định: Được hỗ trợ bởi chính quyền và có khả năng cưỡng chế pháp lý

Triển vọng CBDC: Nhiều quốc gia đang nghiên cứu tiền kỹ thuật số của ngân hàng trung ương

Ưu thế của vàng trong danh mục dự trữ tài sản

Là phương thức lưu trữ giá trị đã vượt qua hàng nghìn năm thử thách, vàng chiếm vị trí trung tâm trong lý thuyết phân bổ tài sản của 达利欧. Trong cuộc phỏng vấn, ông đặc biệt nhấn mạnh ba đặc điểm độc đáo của vàng: tính ổn định vật lý và hóa học giúp không phụ thuộc vào hệ thống số, chức năng tiêu chuẩn giá trị được công nhận toàn cầu, và đặc tính tiền tệ tự nhiên không dựa vào chủ quyền. Những đặc tính này khiến vàng trở nên đặc biệt quý giá trong bối cảnh nợ toàn cầu vượt 300 nghìn tỷ USD, trở thành công cụ phòng hộ rủi ro mất giá tiền tệ.

Xét về cấu trúc thị trường, vàng rõ ràng có lợi thế lớn về tính thanh khoản so với bitcoin. Theo số liệu của Hiệp hội Thị trường Vàng và Bạc London, trung bình hàng ngày toàn cầu có hơn 150 tỷ USD giao dịch vàng vật chất, trong khi bitcoin trung bình khoảng 30 tỷ USD, chủ yếu tập trung trong giờ giao dịch Mỹ. Sự khác biệt về thanh khoản này ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả phân bổ các tài sản lớn: các giao dịch vàng quy mô ngân hàng trung ương có thể nhanh chóng thực hiện qua thị trường OTC, trong khi các giao dịch bitcoin có thể gây ra biến động thị trường đáng kể, điều này quan trọng đối với các tổ chức quản lý dự trữ ngoại hối trị giá nghìn tỷ đô la.

Ngoài ra, mục đích công nghiệp và trang sức của vàng tạo thành giá trị nội tại cho vàng, điều mà các tài sản số thuần túy khó có thể sao chép. Theo thống kê của Hiệp hội Vàng Thế giới, khoảng 50% nhu cầu vàng hàng năm là dành cho chế tác trang sức, phần còn lại cho các mục đích công nghiệp như điện tử, y tế, chiếm khoảng 10%. Cấu trúc đa dạng này giúp giá vàng thể hiện tính ổn định cao hơn trong các thời kỳ biến động tài chính, ví dụ như trong giai đoạn đầu của đại dịch năm 2020, vàng đã nhanh chóng phục hồi trong vòng ba tháng, còn bitcoin mất hơn 50%.

Logic phân bổ tài sản trong khủng hoảng nợ toàn cầu

Trong cuộc phỏng vấn, 达利欧 đặc biệt cảnh báo về vấn đề nợ chính phủ đang tạo thành rủi ro hệ thống. Theo số liệu mới nhất của Hiệp hội Tài chính quốc tế, tổng nợ chính phủ toàn cầu đã vượt 90 nghìn tỷ USD, trong đó nợ liên bang Mỹ chiếm 130% GDP, Anh và Pháp lần lượt đạt 108% và 115%. Tốc độ mở rộng nợ này vượt quá tăng trưởng kinh tế, buộc các ngân hàng trung ương duy trì lãi suất thấp, làm méo mó mô hình định giá tài sản truyền thống.

Chu kỳ tiền tệ hóa nợ đang làm suy yếu sức mua của tiền pháp định. 达利欧 nhấn mạnh khái niệm “Nợ là tiền tệ, tiền tệ là nợ”: khi chính phủ phát hành nợ mới để trả nợ cũ, về bản chất là làm loãng giá trị tiền tệ. Hiện tượng này rõ rệt trong chu kỳ lạm phát 2022-2024, khi cung tiền M2 của Mỹ tăng 40%, vàng tính theo USD tăng 28%, còn bitcoin biến động vượt quá 200%, cho thấy tính ổn định của nó như một thước đo giá trị đang bị đe dọa.

Vấn đề thị trường vốn tư nhân làm gia tăng tính dễ tổn thương của toàn hệ thống tài chính. 达利欧 chỉ ra rằng lĩnh vực private equity và venture capital đang gặp khó khăn trong thoái vốn, số lượng IPO toàn cầu giảm 35% so với cùng kỳ năm ngoái, các thương vụ M&A cũng giảm 20%. Hiện tượng thiếu thanh khoản này kết hợp với việc sử dụng rộng rãi các sản phẩm tài chính đòn bẩy có thể dẫn đến các phản ứng dây chuyền trong thị trường khi xảy ra các sự cố tín dụng lớn. Trong bối cảnh đó, các tài sản phi tín dụng như vàng càng trở nên quan trọng trong phân bổ.

Phản hồi lý thuyết và thực tiễn của cộng đồng tiền mã hóa

Trước chỉ trích của 达利欧, các chuyên gia trong lĩnh vực tiền điện tử đã đưa ra các phản biện đa tầng. Các nhà phát triển chính của bitcoin nhấn mạnh mạng lưới đang tích cực nghiên cứu các giải pháp mã hóa chống lại các cuộc tấn công của máy tính lượng tử, như các thuật toán ký thay thế dựa trên mật mã lớp. Đồng thời, những người ủng hộ bitcoin chỉ ra rằng trong 14 năm vận hành, chưa từng có trường hợp nào phá vỡ thành công các giao thức mã hóa cốt lõi, còn hệ thống ngân hàng truyền thống mỗi năm thiệt hại hơn 100 tỷ USD do các cuộc tấn công mạng.

Về mặt thực tiễn dự trữ, các ví dụ từ các quốc gia nhỏ cho thấy góc nhìn khác. Ngoại trừ El Salvador, Cộng hòa Trung Phi năm 2023 đã chính thức chấp nhận bitcoin làm tiền tệ hợp pháp, dù Quỹ Tiền tệ Quốc tế nhiều lần cảnh báo rủi ro chính sách này, nhưng số liệu từ Bộ Tài chính của hai quốc gia cho thấy hệ thống chuyển tiền bitcoin giúp giảm hơn 60% chi phí thanh toán xuyên biên giới. Thực tế này cho thấy cần phân biệt giữa các quốc gia phát triển và các nền kinh tế có cơ sở hạ tầng tài chính yếu hơn khi đánh giá chức năng dự trữ của bitcoin.

Hành động của các nhà đầu tư tổ chức cũng thể hiện sự mâu thuẫn. Dù 达利欧 còn do dự, các tập đoàn quản lý tài sản như BlackRock, Fidelity vẫn tiếp tục đẩy mạnh đơn xin ETF bitcoin giao ngay trong năm 2024, quỹ đầu tư tiền điện tử toàn cầu đạt đỉnh 78 tỷ USD vào tháng 11. Sự gia tăng tham gia của các tổ chức này trái ngược với các phát biểu thận trọng của các nhân vật uy tín, cho thấy thị trường vẫn đang tìm kiếm tỷ lệ phân bổ tối ưu của tài sản số trong danh mục đầu tư hiện đại, có thể là khoảng 1%-5%.

Việc đặt vấn đề của 达利欧 về chức năng dự trữ của bitcoin phản ánh sự khác biệt căn bản giữa tư duy tài chính truyền thống và các nguyên lý nguyên sinh của hệ sinh thái mã hóa về giá trị lưu trữ. Cuộc tranh luận này không chỉ liên quan đến an toàn kỹ thuật và biến động thị trường, mà còn chạm tới cuộc đấu tranh về chủ quyền tiền tệ quốc gia và hệ thống tài chính phi tập trung. Trong bối cảnh nợ toàn cầu tiếp tục tăng và cuộc cách mạng công nghệ diễn ra nhanh chóng, cuộc cạnh tranh giữa vàng và bitcoin có thể không phân thắng bại ngay lập tức, nhưng cuộc tranh luận này sẽ thúc đẩy các nhà đầu tư suy nghĩ sâu hơn về đặc điểm cốt lõi của phương tiện giá trị tối thượng.

FAQ

Lý do chính khiến 达利欧 cho rằng bitcoin không phù hợp làm dự trữ là gì?

达利欧 chủ yếu lo ngại về rủi ro phá vỡ mã hóa của bitcoin bởi máy tính lượng tử, biến động giá quá lớn và phụ thuộc vào hạ tầng mạng, những đặc điểm này khiến nó khó đáp ứng các yêu cầu về ổn định và an toàn của dự trữ quốc gia.

达利欧 có hoàn toàn từ chối đầu tư vào bitcoin không?

Dù có ý kiến phê phán, 达利欧 vẫn phân bổ khoảng 1% danh mục vào bitcoin, coi đó là chiến lược đa dạng hóa tài sản, nhưng chưa đủ quy mô để coi là dự trữ.

So với bitcoin, vàng có những lợi thế độc đáo nào?

Vàng có tính ổn định vật lý, được công nhận chung toàn cầu, không phụ thuộc hệ thống số, có ứng dụng công nghiệp và lịch sử tồn tại hàng nghìn năm, là những đặc điểm mà tài sản số hiện tại khó sao chép.

Khủng hoảng nợ toàn cầu ảnh hưởng thế nào đến logic lựa chọn tài sản?

Nợ chính phủ tăng mạnh làm giảm sức mua của tiền tệ, nhà đầu tư ưu tiên các tài sản phi tín dụng hơn, nhưng do biến động lớn của bitcoin nên vàng vẫn thể hiện tính ổn định cao hơn trong môi trường này.

Cộng đồng tiền mã hóa phản ứng thế nào với chỉ trích của达利欧?

Các chuyên gia trong lĩnh vực chỉ ra rằng mạng bitcoin đang phát triển các giải pháp mã hóa chống lượng tử, đồng thời nhấn mạnh giá trị thực tiễn trong thanh toán xuyên biên giới, còn sự tham gia của các tổ chức tài chính lớn cho thấy thị trường vẫn đang khám phá vị trí phù hợp của tài sản này.