9 Nisan'da, "2025 Hong Kong Web3 Karnavalı" ETHAsia 2025 etkinliğinde, Ethereum'un kurucusu Vitalik Buterin "Ethereum L1'in Geleceği" başlıklı bir ana konuşma yaptı. Konuşma, Ethereum L1'in ölçeklenebilirlik iyileştirmeleri, gelecekteki planlar ve teknik yükseltmeler, L1 ile L2'nin iş birliği gelişimi ve hesap soyutlamasının kullanıcı deneyimine etkisi gibi önemli konular etrafında döndü.
Vitalik, öncelikle Ethereum'un mevcut durumunu analiz etti. Şu anda L1'in işlem hacmi saniyede 15 işlem (15 TPS) seviyesinde. Gas üst limiti son zamanlarda 36 milyon seviyesine yükseltildi ve son 10 yılda yaklaşık 6 kat arttı. Bu arada, L2'nin işlem hacmi yaklaşık 250 TPS'ye ulaştı ve ölçeklenebilirlik açısından önemli ilerlemeler kaydedildi.
Gelecek olan Pectra yükseltmesi, Blob kapasitesini 3'ten 6'ya çıkaracak. Şu anda, 3 Blob yaklaşık 375kb olup, her 12 saniyede 375 kb veri üretiyor, yani saniyede yaklaşık 20kb, bu da yaklaşık 250 TPS'ye karşılık geliyor; eğer Blob kapasitesi 6'ya çıkarılırsa, TPS'nin 500'e çıkması bekleniyor. Ancak, Blob kapasitesinin genişletilmesi büyük ölçüde bu yılın üçüncü çeyreğinde veya dördüncü çeyreğinde gerçekleştirilmesi planlanan Fusaka yükseltmesine bağlıdır. İdeal koşullarda, Fusaka yükseltmesi Blob kapasitesini 48'e çıkarabilir; eğer nihayet DAS tamamen gerçekleştirilirse, Blob kapasitesi 512'ye kadar çıkabilir ve o zaman Ethereum L2'nin TPS'si hatta on binlerce kez artabilir.
Ayrıca, EIP-7702'de önemli bir ilerleme kaydedildi, bu temel olarak soyut hesapların ilk adımıdır ve hesapların daha yüksek bir zeka ve güvenlik seviyesine sahip olmasını sağlayacaktır.
Elbette, Ethereum L1'in ölçeklenmesi de vazgeçilmezdir. Gelecekte kullanıcılar L2'yi yaygın olarak benimsese bile, L1 birçok kritik işlevi üstlenmek zorundadır. Özellikle L2 arızalandığında, L1 gerekli düzeltici önlemleri sağlamalı veya kullanıcıların büyük ölçekli çıkış işlemlerini desteklemelidir.
Bu, L2'nin hızla gelişmesine rağmen, sansüre karşı dayanıklılık sağlamak ve L2 varlık transferlerini kolaylaştırmak için L1'in ölçeklenebilirliğini artırmanın hala son derece önemli olduğu anlamına geliyor. Peki, L1'i daha da genişletmek hangi değişiklikleri getirecek?
L2 için uygulanan genişletme teknolojisi, gelecekte L1 için de genişletme için kullanılabilir;
L2, üretim ve doğrulama arasındaki asimetriden yararlanırken, L1 de bu düşünceden faydalanabilir.
Peki, böyle bir dünyada L2 hangi sorumlulukları üstlenecek? 1. Aşırı ölçeklenebilirlik (hyperscale, yerel DA'nın ulaşabileceği seviyeleri aşmak); 2. Sıralama (daha düşük gecikme, MEV koruması...); 3. Farklı sanal makine (VM) tasarımları.
Yani, L1, L2'nin ölçeklendirme teknolojilerinden faydalanabilirken, L2, süper ölçekli işlem işleme ve yeni teknolojilerin deneme uygulamalarına odaklanmaya devam edecektir.
Vitalik, kısa vadeli planlama açısından, 2026 yılında bir dizi önerinin sırayla hayata geçirilmesinin beklendiğini belirtti. Bu öneriler aracılığıyla, Ethereum'un Gas sınırını önemli ölçüde artırması ve düğümlerin merkeziyetsizliğinin zarar görmemesi koşuluyla bu hedefe güvenli bir şekilde ulaşması bekleniyor. 2026 yılına yönelik planlama için şu anda önerilen öneri / teklif şunları içermektedir:
Blok seviyesinde erişim listesi (eşzamanlı I/O'ya izin verir);
Gecikmeli yürütme;
çok boyutlu çağrı verisi gazı;
Yeniden fiyatlandırma;
EIP-4444 (Geçmiş Veri Sona Erme): Her Ethereum düğümünün artık Ethereum geçmişini depolaması gerekmez, bunun yerine eşler arası bir ağ kullanır ve geçmiş verileri daha dağıtılmış bir şekilde depolayabilir;
FOCIL.
Vitalik, hesap soyutlamanın getirebileceği birçok avantajı da özetledi, bunlar arasında
Güvenlik ve kullanıcı deneyimini güçlendirmek;
Kuantum saldırılarına karşı
Paymaster: Başkalarının Gas ücretini ödemenize yardımcı olmasına veya ETH dışındaki tokenlerle Gas ücretini ödemenize olanak tanır;
Akıllı sözleşme cüzdanlarının yerel kullanımını desteklemek;
L1 liderliği, L1 takip ediyor.
Ayrıca, sosyal kurtarma (Social Recovery) ve Guardians gibi teknolojiler aracılığıyla, Ethereum daha merkeziyetsiz kimlik doğrulama ve varlık kontrolü çözümleri sunacaktır.
Diğer alanlarda, Ethereum da L1 gizlilik özelliklerinin güçlendirilmesi, EVM yükseltmeleri, protokol temizliği / basitleştirilmesi, konsensüs katmanında kuantum direncinin artırılması, protokol güvenlik özelliklerinin ve basitleştirilmesinin optimize edilmesi ile Slot süre kısaltma gibi konularda aktif araştırmalar yapmaktadır.
Genel olarak, L1'i ve L2'yi iyileştirmemiz, Ethereum'un çok yönlü gelişim yollarını düşünmemiz, yapay zeka temelli yöntemler dahil, uygulama katmanını geliştirmemiz gerekiyor; böylece Ethereum ekosisteminin gelişimini gerçekten destekleyebiliriz. Ethereum, ana akım büyük ölçekli uygulamalara hazır hale gelmek için çaba gösteriyor ve nihai hedef, Ethereum L1'i "dünyanın bilgisayarı"nın temeli haline getirmek; yüksek güvenlik ve verimlilik ile çeşitli uygulamaları desteklemektir.
The content is for reference only, not a solicitation or offer. No investment, tax, or legal advice provided. See Disclaimer for more risks disclosure.
Vitalik'in son konuşmasının özeti: Ethereum L1'i "Dünya Bilgisayarı"nın merkezi haline getirmek
Düzenleyen: KarenZ, Foresight News
9 Nisan'da, "2025 Hong Kong Web3 Karnavalı" ETHAsia 2025 etkinliğinde, Ethereum'un kurucusu Vitalik Buterin "Ethereum L1'in Geleceği" başlıklı bir ana konuşma yaptı. Konuşma, Ethereum L1'in ölçeklenebilirlik iyileştirmeleri, gelecekteki planlar ve teknik yükseltmeler, L1 ile L2'nin iş birliği gelişimi ve hesap soyutlamasının kullanıcı deneyimine etkisi gibi önemli konular etrafında döndü.
Vitalik, öncelikle Ethereum'un mevcut durumunu analiz etti. Şu anda L1'in işlem hacmi saniyede 15 işlem (15 TPS) seviyesinde. Gas üst limiti son zamanlarda 36 milyon seviyesine yükseltildi ve son 10 yılda yaklaşık 6 kat arttı. Bu arada, L2'nin işlem hacmi yaklaşık 250 TPS'ye ulaştı ve ölçeklenebilirlik açısından önemli ilerlemeler kaydedildi.
Gelecek olan Pectra yükseltmesi, Blob kapasitesini 3'ten 6'ya çıkaracak. Şu anda, 3 Blob yaklaşık 375kb olup, her 12 saniyede 375 kb veri üretiyor, yani saniyede yaklaşık 20kb, bu da yaklaşık 250 TPS'ye karşılık geliyor; eğer Blob kapasitesi 6'ya çıkarılırsa, TPS'nin 500'e çıkması bekleniyor. Ancak, Blob kapasitesinin genişletilmesi büyük ölçüde bu yılın üçüncü çeyreğinde veya dördüncü çeyreğinde gerçekleştirilmesi planlanan Fusaka yükseltmesine bağlıdır. İdeal koşullarda, Fusaka yükseltmesi Blob kapasitesini 48'e çıkarabilir; eğer nihayet DAS tamamen gerçekleştirilirse, Blob kapasitesi 512'ye kadar çıkabilir ve o zaman Ethereum L2'nin TPS'si hatta on binlerce kez artabilir.
Ayrıca, EIP-7702'de önemli bir ilerleme kaydedildi, bu temel olarak soyut hesapların ilk adımıdır ve hesapların daha yüksek bir zeka ve güvenlik seviyesine sahip olmasını sağlayacaktır.
Elbette, Ethereum L1'in ölçeklenmesi de vazgeçilmezdir. Gelecekte kullanıcılar L2'yi yaygın olarak benimsese bile, L1 birçok kritik işlevi üstlenmek zorundadır. Özellikle L2 arızalandığında, L1 gerekli düzeltici önlemleri sağlamalı veya kullanıcıların büyük ölçekli çıkış işlemlerini desteklemelidir.
Bu, L2'nin hızla gelişmesine rağmen, sansüre karşı dayanıklılık sağlamak ve L2 varlık transferlerini kolaylaştırmak için L1'in ölçeklenebilirliğini artırmanın hala son derece önemli olduğu anlamına geliyor. Peki, L1'i daha da genişletmek hangi değişiklikleri getirecek?
L2 için uygulanan genişletme teknolojisi, gelecekte L1 için de genişletme için kullanılabilir;
L2, üretim ve doğrulama arasındaki asimetriden yararlanırken, L1 de bu düşünceden faydalanabilir.
Peki, böyle bir dünyada L2 hangi sorumlulukları üstlenecek? 1. Aşırı ölçeklenebilirlik (hyperscale, yerel DA'nın ulaşabileceği seviyeleri aşmak); 2. Sıralama (daha düşük gecikme, MEV koruması...); 3. Farklı sanal makine (VM) tasarımları.
Yani, L1, L2'nin ölçeklendirme teknolojilerinden faydalanabilirken, L2, süper ölçekli işlem işleme ve yeni teknolojilerin deneme uygulamalarına odaklanmaya devam edecektir.
Vitalik, kısa vadeli planlama açısından, 2026 yılında bir dizi önerinin sırayla hayata geçirilmesinin beklendiğini belirtti. Bu öneriler aracılığıyla, Ethereum'un Gas sınırını önemli ölçüde artırması ve düğümlerin merkeziyetsizliğinin zarar görmemesi koşuluyla bu hedefe güvenli bir şekilde ulaşması bekleniyor. 2026 yılına yönelik planlama için şu anda önerilen öneri / teklif şunları içermektedir:
Blok seviyesinde erişim listesi (eşzamanlı I/O'ya izin verir);
Gecikmeli yürütme;
çok boyutlu çağrı verisi gazı;
Yeniden fiyatlandırma;
EIP-4444 (Geçmiş Veri Sona Erme): Her Ethereum düğümünün artık Ethereum geçmişini depolaması gerekmez, bunun yerine eşler arası bir ağ kullanır ve geçmiş verileri daha dağıtılmış bir şekilde depolayabilir;
FOCIL.
Vitalik, hesap soyutlamanın getirebileceği birçok avantajı da özetledi, bunlar arasında
Güvenlik ve kullanıcı deneyimini güçlendirmek;
Kuantum saldırılarına karşı
Paymaster: Başkalarının Gas ücretini ödemenize yardımcı olmasına veya ETH dışındaki tokenlerle Gas ücretini ödemenize olanak tanır;
Akıllı sözleşme cüzdanlarının yerel kullanımını desteklemek;
L1 liderliği, L1 takip ediyor.
Ayrıca, sosyal kurtarma (Social Recovery) ve Guardians gibi teknolojiler aracılığıyla, Ethereum daha merkeziyetsiz kimlik doğrulama ve varlık kontrolü çözümleri sunacaktır.
Diğer alanlarda, Ethereum da L1 gizlilik özelliklerinin güçlendirilmesi, EVM yükseltmeleri, protokol temizliği / basitleştirilmesi, konsensüs katmanında kuantum direncinin artırılması, protokol güvenlik özelliklerinin ve basitleştirilmesinin optimize edilmesi ile Slot süre kısaltma gibi konularda aktif araştırmalar yapmaktadır.
Genel olarak, L1'i ve L2'yi iyileştirmemiz, Ethereum'un çok yönlü gelişim yollarını düşünmemiz, yapay zeka temelli yöntemler dahil, uygulama katmanını geliştirmemiz gerekiyor; böylece Ethereum ekosisteminin gelişimini gerçekten destekleyebiliriz. Ethereum, ana akım büyük ölçekli uygulamalara hazır hale gelmek için çaba gösteriyor ve nihai hedef, Ethereum L1'i "dünyanın bilgisayarı"nın temeli haline getirmek; yüksek güvenlik ve verimlilik ile çeşitli uygulamaları desteklemektir.