GameFi là gì? Giới thiệu về mô hình chơi để kiếm tiền và game blockchain

GameFi mở ra sự giao thoa đột phá giữa ngành trò chơi và tài chính, thay đổi cách người chơi tương tác với video game nhờ công nghệ blockchain. Giá trị vốn hóa thị trường của lĩnh vực này liên tục tăng mạnh, đặt GameFi vào vị trí có thể làm thay đổi thị trường game toàn cầu trị giá 175 tỷ USD. Sự thành công của các tựa game như Axie Infinity—đã tạo ra giá trị lớn từ doanh số tài sản trong game—đã thu hút sự chú ý của những ông lớn như Ubisoft và Square Enix, báo hiệu bước chuyển mình lớn trong ngành game.

GameFi là gì?

GameFi là quá trình tài chính hóa trò chơi điện tử, kết hợp hai khái niệm “game” và “finance” tương tự như DeFi (tài chính phi tập trung) trong lĩnh vực crypto. Thuật ngữ này bao gồm nhiều loại game blockchain có tích hợp yếu tố tài chính đa dạng. Một số tựa GameFi thưởng cho người chơi khi hoàn thành nhiệm vụ, số khác cho phép tạo thu nhập qua việc bán tài sản số sở hữu. Điều cần lưu ý là GameFi khác hoàn toàn cờ bạc: các trò chơi này đòi hỏi kỹ năng và chiến lược từ người chơi, chứ không dựa chủ yếu vào may rủi. Dù yếu tố vận may có thể xuất hiện, nhưng không phải là điều quyết định thành công hay phần thưởng tài chính.

Khái niệm GameFi được đề cập lần đầu vào tháng 11 năm 2019 tại Hội nghị Blockchain Thế giới Wuzhen (Trung Quốc), khi các nhà sáng lập MixMarvel trình bày về tiềm năng ứng dụng blockchain trong game. Thuật ngữ này lan rộng sang phương Tây nhờ các cuộc thảo luận của Andre Cronje, nhà sáng lập Yearn. Tuy mới nổi gần đây, lịch sử GameFi gần như xuất hiện song song với thời Bitcoin, với các ví dụ như máy chủ Minecraft tích hợp BTC và dự án Huntercoin. Sự ra mắt của Ethereum năm 2015 mở ra cơ hội mới cho lập trình viên nhờ khả năng lập trình phức tạp, cho phép phát triển các game blockchain như CryptoKitties, ứng dụng NFT làm đại diện tài sản trong game.

GameFi vận hành như thế nào?

GameFi hoạt động qua nhiều cơ chế cho phép người chơi tạo ra giá trị từ việc chơi game. Các game blockchain phổ biến hiện nay thường kết hợp nhiều tính năng để thương mại hóa hoạt động của người chơi. Cơ chế chơi để kiếm tiền thưởng cho người chơi bằng ưu đãi tài chính khi hoàn thành nhiệm vụ, với quỹ thưởng thường lấy từ nguồn token gốc do hợp đồng thông minh nắm giữ. Chẳng hạn, Axie Infinity trả thưởng bằng token AXS cho người chơi thắng trận, quản lý đất, giao dịch trên marketplace và lai tạo Axies.

Quyền sở hữu tài sản là nền tảng của GameFi, tận dụng blockchain để xác lập sự khan hiếm kỹ thuật số thông qua NFT. Các token này đại diện cho nhiều vật phẩm trong game, tạo ra các cơ hội kinh tế chưa có trước đây trong ngành game truyền thống. Người chơi có thể lai tạo sinh vật, bán hoặc cho thuê tài sản cho người chơi khác để chia sẻ lợi nhuận. Các thế giới ảo/metaverse như Decentraland, The Sandbox và Cryptovoxels cho phép chủ sở hữu đất kiếm tiền nhờ phát triển các điểm tham quan, cho thuê hoặc bán đất trực tiếp. Những không gian này đang hình thành các nền kinh tế thực sự, với doanh nghiệp thuê người thật cho các vị trí trong thế giới ảo.

Ngoài ra, một số dự án GameFi tích hợp tính năng DeFi như yield farming, khai thác thanh khoản và staking, mang đến cơ hội thu nhập thụ động cho game thủ. Những tựa game như Axie Infinity, Aavegotchi và Nine Chronicles là minh họa tiêu biểu cho sự tích hợp DeFi vào môi trường game.

Các giao thức GameFi hàng đầu

Dù các tựa GameFi đầu tiên dùng blockchain Bitcoin, hầu hết game blockchain hiện đại vận hành trên các mạng hỗ trợ hợp đồng thông minh. Ethereum vẫn là lựa chọn phổ biến cho nhà phát triển và game thủ, dù ưu tiên phân quyền và bảo mật hơn hiệu năng. Tuy nhiên, giới hạn về dung lượng khối và phí giao dịch cao khi nhu cầu tăng đã khiến nhiều nhà phát triển chuyển sang các mạng tốc độ cao, công suất lớn hơn. Các giao thức thay thế phổ biến gồm Layer 1 và Layer 2, Polygon Network, Solana, Wax, Polkadot và blockchain chuyên biệt cho game như Ronin. Những nền tảng này có đặc tính hiệu năng vượt trội, giúp blockchain game dễ tiếp cận hơn với đại chúng.

Cách tham gia chơi game blockchain

Để bắt đầu với GameFi, người chơi cần thực hiện một số bước cơ bản, tùy yêu cầu từng game. Trước tiên, người chơi phải tạo ví Web3 tương thích với blockchain của game. Khác với tài khoản truyền thống, game blockchain sử dụng ví Web3 để xác thực người dùng, với nhiều lựa chọn ví dựa trên nền tảng và blockchain sử dụng.

Tiếp theo, người chơi thường cần sở hữu một số tài sản trong game trước khi chơi. Nhiều tựa GameFi như Axie Infinity yêu cầu sở hữu NFT hoặc đồng tiền số, có thể mua qua sàn giao dịch tiền mã hóa hoặc trực tiếp trong game. Cuối cùng, người chơi đăng nhập qua ví Web3 bằng cách truy cập website game và kết nối ví, ví vừa là tài khoản vừa là kho vật phẩm. Ví lưu lại tiến trình và tài sản sử dụng trong game, giúp trải nghiệm liền mạch trên các game tương thích.

Phi tập trung hóa GameFi cùng DAO

Các dự án GameFi đang tiên phong mô hình quản trị mới qua tổ chức tự trị phi tập trung (DAO), chuyển quyền quyết định từ studio tập trung sang người chơi. Trong DAO, người nắm giữ token có thể đề xuất và bỏ phiếu cập nhật dự án, ảnh hưởng trực tiếp đến tính năng game và cơ chế tài chính. Tham gia DAO đòi hỏi sở hữu token quản trị, quyền biểu quyết tỷ lệ thuận với số lượng token nắm giữ.

Các ví dụ về DAO GameFi gồm tổ chức riêng cho từng tựa game như Alien Worlds với sáu DAO đại diện cho các hành tinh MMO. Các DAO đa game như Yield Guild Games tập hợp giá trị từ nhiều game chơi để kiếm tiền, gom tài sản qua DAO chính và các sub-DAO, giúp thành viên tạo thu nhập tập thể. Việc dân chủ hóa phát triển game này khác biệt rõ rệt so với kiểm soát tập trung truyền thống.

Thực trạng GameFi hiện nay

GameFi cho thấy sức bền và sự phát triển liên tục. Các nhà phát triển liên tục hoàn thiện dự án và trình diễn cơ chế chơi mới qua trailer hấp dẫn, thu hút người chơi quan tâm quyền sở hữu tài sản, thu nhập crypto và cộng đồng phi tập trung. Hệ sinh thái GameFi không ngừng mở rộng với nhiều tựa game mới hứa hẹn gia tăng sức hút và số lượng ví hoạt động khi ra mắt. Đà tăng trưởng này dự báo sự mở rộng tiếp tục khi ngày càng nhiều dự án chất lượng tham gia thị trường và các nhà phát triển game lớn áp dụng blockchain.

Rào cản và thách thức GameFi

Dù có nhiều bước tiến, GameFi vẫn đối mặt với thách thức lớn để phổ cập. Chủ yếu là chất lượng gameplay, khi nhiều tựa GameFi chú trọng kiếm tiền hơn trải nghiệm chơi hấp dẫn. So với các game Web2 như Hearthstone, các lựa chọn blockchain như Gods Unchained thường thiếu chiều sâu chiến thuật và độ hoàn thiện để cạnh tranh với game truyền thống. Nếu không có gameplay cuốn hút, dự án GameFi khó duy trì lượng người chơi và biện minh cho đầu tư phát triển.

Thêm vào đó, GameFi cần vượt qua định kiến tiêu cực về NFT, nhất là sau các tranh cãi ảnh hưởng niềm tin người chơi. Điều này tác động tới cách công chúng nhìn nhận giá trị NFT và kinh tế GameFi. Để thành công, các tựa game mới cần xây dựng hệ sinh thái NFT minh bạch, công bằng, vượt khỏi mô hình thiếu bền vững, có thể qua hệ thống đổi thưởng hoặc định nghĩa công năng cụ thể cho NFT bán ra.

Tương lai GameFi

Dù có nguồn gốc từ thời kỳ đầu của crypto, GameFi vẫn tiến gần hơn tới đại chúng. Tiềm năng tăng trưởng thể hiện qua các tựa game thành công về doanh số token và lượng người chơi. Công nghệ và nhận thức về blockchain game đã đủ trưởng thành để các sản phẩm mới thu hút cộng đồng lớn, nhiều chuyên gia đánh giá game là con đường khả thi nhất để phổ cập blockchain.

Cộng đồng game thủ toàn cầu hơn 3 tỷ người đã quen với khan hiếm số, token hóa và tiền tệ trong game, nên rất phù hợp tiếp nhận game blockchain. Các tổ chức như Blockchain Game Alliance, gồm thành viên Ubisoft và AMD, đang hoạt động nâng cao nhận thức và uy tín cho lĩnh vực này. Việc các nhà phát hành lớn quan tâm GameFi cho thấy sự chú ý ngày càng mạnh từ ngành công nghiệp chính thống.

Thành công của các dự án GameFi đã khẳng định vị thế và hàng loạt game blockchain đang được phát triển trên nhiều nền tảng, cho thấy tương lai đầy hứa hẹn của GameFi. Dù các yếu tố như chơi để kiếm tiền và quyền sở hữu tài sản vẫn giữ vai trò chủ đạo, sự phát triển nhanh của blockchain đảm bảo đổi mới liên tục. Những bước đột phá này sẽ tạo ra phương thức kiếm tiền và trải nghiệm game mới, có thể chiếm lĩnh thị trường game toàn cầu trị giá 175 tỷ USD ngày càng lớn hơn.

Kết luận

GameFi đang thay đổi ngành game, kết hợp ưu đãi tài chính với giải trí tương tác nhờ blockchain. Từ thời kỳ tích hợp Bitcoin ban đầu tới hệ sinh thái chơi để kiếm tiền hiện đại và metaverse, lĩnh vực này đã phát triển vượt bậc. Dù còn thách thức—đặc biệt về chất lượng gameplay và nhận thức NFT—các yếu tố nền tảng thúc đẩy GameFi vẫn vững chắc. Với sự tham gia của các ông lớn ngành game, mô hình quản trị DAO sáng tạo và công nghệ liên tục nâng cao, GameFi đang tái định hình cách hàng tỷ người trải nghiệm video game. Thành công sẽ phụ thuộc vào nhà phát triển ưu tiên gameplay hấp dẫn, đồng thời duy trì hệ kinh tế minh bạch, công bằng đặc trưng của blockchain game. Khi công nghệ trưởng thành và được đại chúng đón nhận, tiềm năng cách mạng hóa ngành game của GameFi ngày càng hiện rõ.

FAQ

GameFi nghĩa là gì?

GameFi kết hợp game và tài chính, cho phép người chơi kiếm tiền thật thông qua việc chơi game. Blockchain được sử dụng để xây dựng mô hình game mới, nơi tài sản trong game có giá trị thực tế.

Có thể kiếm tiền từ GameFi không?

Có, GameFi mang lại nhiều cơ hội kiếm tiền. Người chơi có thể kiếm tiền qua chơi game, staking token, giao dịch tài sản trong game. Các dự án thành công thường mang lại phần thưởng lớn.

Game nào đứng đầu về khả năng kiếm tiền?

Tính đến năm 2025, Axie Infinity vẫn là tựa game chơi để kiếm tiền số một, đem lại tiềm năng thu nhập lớn nhờ hệ sinh thái NFT và phần thưởng tiền mã hóa.