Ethereum 2.0 là gì và hoạt động ra sao?

Ethereum 2.0 đánh dấu bước ngoặt quan trọng trong công nghệ blockchain, thể hiện cuộc cách mạng về cách vận hành của mạng Ethereum. Bản nâng cấp toàn diện này chuyển nền tảng từ cơ chế đồng thuận bằng chứng công việc tiêu tốn năng lượng sang bằng chứng cổ phần hiệu quả hơn, giải quyết những vấn đề then chốt về khả năng mở rộng, tính bền vững và hiệu suất mạng.

Ethereum 2.0 là gì? Giới thiệu tổng quan về Ethereum

Ethereum, ra mắt năm 2015, đã trở thành nền tảng hợp đồng thông minh hàng đầu trong lĩnh vực tiền mã hóa. Hợp đồng thông minh là các chương trình tự động thực thi trên blockchain, đảm bảo thực hiện các điều khoản đã lập trình mà không cần trung gian. Nhờ đổi mới này, các nhà phát triển có thể xây dựng ứng dụng phi tập trung (dApp) hoạt động tương tự ứng dụng web truyền thống nhưng không bị kiểm soát bởi doanh nghiệp hay tổ chức nhà nước.

Ban đầu, Ethereum sử dụng cơ chế đồng thuận bằng chứng công việc giống Bitcoin, trong đó các máy tính giải các bài toán phức tạp để xác thực giao dịch và nhận thưởng. Ethereum 2.0 thay đổi triệt để bằng cách áp dụng hệ thống bằng chứng cổ phần, nơi người xác thực khóa tiền mã hóa trên blockchain để xử lý giao dịch. Quá trình này, diễn ra qua "The Merge" vào tháng 09 năm 2022, đã giúp tăng mạnh khả năng mở rộng và giảm chi phí giao dịch. Số liệu cho thấy, sau khi hợp nhất Ethereum 2, phí gas trung bình giảm sâu và thời gian xác nhận giao dịch duy trì ổn định ở mức 12 giây mỗi khối.

Cơ chế PoS của Ethereum hoạt động như thế nào?

Bằng chứng cổ phần trên Ethereum 2.0 buộc người xác thực phải ký gửi tối thiểu 32 ETH lên chuỗi khối chính để tham gia xử lý giao dịch. Thuật toán giao thức sẽ lựa chọn ngẫu nhiên người xác thực tổng cộng 7.200 lần mỗi ngày để hoàn tất các khối giao dịch. Khi truyền phát thành công dữ liệu thanh toán, người xác thực nhận thưởng ETH trực tiếp vào ví. Phần thưởng này thay đổi tùy vào tổng số người xác thực đang hoạt động trên mạng tại từng thời điểm.

Ethereum 2.0 áp dụng cơ chế phạt slashing nhằm bảo vệ tính toàn vẹn của mạng lưới. Người xác thực thao túng hoặc cung cấp dữ liệu sai sẽ bị loại bỏ và mất số ETH đã ký gửi. Ngoài ra, nếu người xác thực bị ngắt kết nối hoặc không hoàn thành nhiệm vụ, họ cũng có thể bị phạt slashing, đảm bảo mạng lưới luôn an toàn và ổn định.

Điểm khác biệt giữa Ethereum và Ethereum 2.0 là gì?

Khác biệt lớn nhất giữa Ethereum và Ethereum 2.0 là việc chuyển đổi cơ chế đồng thuận từ bằng chứng công việc sang bằng chứng cổ phần. Tốc độ giao dịch tăng không nhiều ngay lập tức, nhưng tác động môi trường giảm mạnh. Lớp đồng thuận Ethereum tiêu thụ ít hơn 99,95% năng lượng so với lớp thực thi trước đó và loại bỏ hoàn toàn các dàn máy đào tốn điện hoạt động liên tục.

Một điểm khác biệt quan trọng nữa là lịch phát hành token. Trước khi nâng cấp, Ethereum tạo ra khoảng 14.700 ETH mỗi ngày. Sau khi chuyển đổi, con số này giảm xuống còn 1.700 ETH/ngày. Kết hợp với bản nâng cấp EIP-1559 từ năm 2021, trong đó một phần phí giao dịch được đốt, Ethereum 2.0 có thể trở thành tài sản giảm phát nếu lượng ETH bị đốt mỗi ngày vượt 1.700 ETH, qua đó tạo ra sự khan hiếm và ảnh hưởng đến giá trị lâu dài của đồng ETH.

Ethereum 2.0 ra mắt khi nào?

Thời điểm hợp nhất Ethereum 2 diễn ra vào ngày 15 tháng 09 năm 2022, trong sự kiện "The Merge", khi lớp thực thi chuyển toàn bộ dữ liệu sang Beacon Chain - blockchain bằng chứng cổ phần ra mắt tháng 12 năm 2020. Sau đó, quá trình phát triển tiếp tục theo nhiều giai đoạn quan trọng đã lên kế hoạch:

The Surge triển khai sharding để phân mảnh dữ liệu blockchain thành các phần nhỏ, giảm áp lực cho chuỗi chính và tăng tốc độ giao dịch. The Scourge tập trung nâng cao độ an toàn cho người dùng bằng cách tăng khả năng chống kiểm duyệt và bảo mật dữ liệu giao dịch. The Verge áp dụng cây Verkle - mô hình bằng chứng mật mã hiện đại giúp giảm yêu cầu dữ liệu cho người xác thực và thúc đẩy phi tập trung hóa. The Purge loại bỏ dữ liệu cũ và không cần thiết, giải phóng bộ nhớ và có thể giúp xử lý trên 100.000 giao dịch mỗi giây. The Splurge là giai đoạn cuối, tích hợp các tối ưu hóa và cải tiến bổ sung cho mạng lưới.

Staking ủy quyền Ethereum 2.0 là gì?

Staking ủy quyền cho phép nhà đầu tư sở hữu dưới 32 ETH vẫn tham gia vào mạng Ethereum 2.0 bằng việc gửi tài sản vào pool staking của các người xác thực. Nhiều nền tảng bên thứ ba trong hệ sinh thái tiền mã hóa cung cấp dịch vụ ủy quyền, giúp người tham gia nhận phần trăm lợi nhuận staking mà không phải chịu mọi trách nhiệm của người xác thực.

Người ủy quyền không có quyền biểu quyết trong các đề xuất quản trị và cũng không cần xác thực trực tiếp. Tuy nhiên, họ có thể bị phạt slashing nếu người xác thực mà họ chọn vi phạm quy tắc hoặc mắc sai sót. Khi đó, người ủy quyền có thể mất toàn bộ số ETH đã ký gửi, do đó việc lựa chọn người xác thực là yếu tố cực kỳ quan trọng khi tham gia staking ủy quyền.

Ethereum 2.0 ảnh hưởng thế nào đến đồng ETH?

Việc chuyển sang bằng chứng cổ phần không làm thay đổi mã nguồn gốc của đồng ETH. Người dùng cần lưu ý, triển khai Ethereum 2.0 chính thống không yêu cầu đổi coin hay nâng cấp. Tất cả chủ sở hữu ETH đều tự động chuyển sang lớp đồng thuận sau thời điểm hợp nhất Ethereum 2 mà không cần hành động gì thêm.

Việc chuyển đổi này áp dụng cho tất cả tài sản trên Ethereum, gồm cả token có thể thay thế và token không thể thay thế (NFT). ETH dùng trên mạng gốc tiếp tục hoạt động trên Ethereum 2.0 và không tồn tại token ETH2 riêng biệt. Ethereum Foundation chủ động cảnh báo các hình thức lừa đảo yêu cầu người dùng mua coin mới hoặc nâng cấp tài sản hiện có.

Kết luận

Ethereum 2.0 là bước tiến đột phá trong công nghệ blockchain, giải quyết hiệu quả các vấn đề về khả năng mở rộng, bảo vệ môi trường và tối ưu hiệu suất mạng. Quá trình chuyển đổi từ bằng chứng công việc sang bằng chứng cổ phần, hoàn tất vào ngày 15 tháng 09 năm 2022, đã thay đổi cách mạng đạt đồng thuận mà vẫn giữ nguyên khả năng tương thích với tài sản và ứng dụng hiện có. Nhờ tiết kiệm năng lượng vượt trội, giảm phát hành token và cơ chế đốt phí, Ethereum 2.0 đã sẵn sàng mở rộng ứng dụng trên toàn bộ hệ sinh thái Web3. Khi tiếp tục phát triển qua các giai đoạn như The Surge, The Scourge, The Verge, The Purge và The Splurge, Ethereum 2.0 đặt mục tiêu đạt tốc độ giao dịch vượt trội, đồng thời đảm bảo phi tập trung và an toàn. Quá trình tiến hóa này thể hiện cam kết của ngành tiền mã hóa trong việc giải quyết các thách thức môi trường, mở rộng quy mô, đồng thời bảo vệ các giá trị cốt lõi của công nghệ phi tập trung.

FAQ

Hợp nhất Ethereum diễn ra khi nào?

Quá trình hợp nhất Ethereum diễn ra vào ngày 15 tháng 09 năm 2022, lúc 06:42 (UTC), tại khối số 15.537.393.

Ethereum 2.0 đã ra mắt chưa?

Ethereum 2.0 đã chính thức hoạt động. Bản nâng cấp chuyển đổi Ethereum sang bằng chứng cổ phần hoàn tất năm 2022. Số dư ETH của người dùng được giữ nguyên trong quá trình này.

Nếu mua 1.000 USD Ethereum cách đây 5 năm thì sao?

Nếu đầu tư 1.000 USD vào Ethereum cách đây 5 năm, hiện tại số tiền đó ước đạt khoảng 195.000 USD, thể hiện mức tăng trưởng vượt bậc của Ethereum trên thị trường tiền mã hóa.

Hợp nhất Ethereum có thành công không?

Có, quá trình hợp nhất Ethereum đã thành công, đạt được mục tiêu tiết kiệm năng lượng và phát triển bền vững cho mạng lưới.