Trong quá trình trao đổi với các nhà phát triển tại các hội nghị, chúng tôi nhận ra rằng hiện có rất ít hướng dẫn đơn giản về quản lý thanh khoản on-chain dành cho các đội nhóm mới thành lập. Với vai trò là nhà cung cấp thanh khoản (LP) và nhà tạo lập thị trường on-chain, chúng tôi nhận thấy những sai lầm lặp đi lặp lại mà các đội nhóm thường bỏ qua cho đến khi chúng gây ra tổn thất lớn. Đa số các nhà tạo lập thị trường trên các sàn tập trung (CEX) cũng không cung cấp nhiều hướng dẫn về quản lý thanh khoản on-chain.

Heavendex AMM thiết lập các pool với cơ chế toàn bộ phí giao dịch đều được dùng để mua lại token. Chính token $LIGHT của họ cũng tham gia trực tiếp vào các hệ thống mua lại này.

Tóm tắt: Khan hiếm ≠ Sức hút

Việc mua lại token giúp thu hẹp nguồn cung. Khi nguồn cung giảm, thông thường sẽ có giả định rằng cầu sẽ tăng, từ đó giá trị cũng tăng. Tuy nhiên, phần lớn token trên thị trường crypto lại không sở hữu mức cầu nội tại thực sự ổn định. Đa phần cầu được tạo nên bởi sự chú ý và khả năng chiếm lĩnh nhận thức thị trường—đây cũng là trọng tâm của nhiều dự án hiện nay.

Khi ngành phát triển trưởng thành hơn, các yếu tố nền tảng mạnh sẽ giúp hoạt động mua lại phát huy hiệu quả dài hạn. Chúng ta đã bắt đầu thấy các dự án thử nghiệm mô hình “flywheels” (mua lại ở cấp độ giao thức) nhằm gắn kết doanh thu thực vào giá trị token. Liệu các phương án này hiệu quả đến đâu vẫn cần thời gian kiểm chứng. Trong giai đoạn hiện tại, mua lại thường chỉ là biện pháp tạm thời để xoa dịu tâm lý tiêu cực hoặc tạo động lực ngắn hạn—và kết quả thường không ổn định.

Mua lại token thật sự mang lại điều gì?

Trước khi đi sâu vào các ví dụ crypto, hãy cùng xem lý do và phương thức mà các công ty Web2 đã thực hiện.

Trên thị trường đại chúng, hoạt động mua lại nhằm mục đích:

• Kéo giá cổ phiếu tăng
• Tạo ra sự khan hiếm
• Gia tăng lợi ích cho cổ đông
• Phân bổ nguồn tiền dư thừa

Apple là hình mẫu—đã chi trên 650 tỷ USD để mua lại cổ phiếu từ 2012, đồng thời giảm gần 40% số cổ phiếu lưu hành. Mô hình này phát huy hiệu quả nhờ lợi nhuận Apple không ngừng tăng trưởng. Ngược lại, các trường hợp như GE, IBM hoặc một số tập đoàn dầu khí, bản chất yếu kém khiến mua lại không thể cứu vãn xu hướng giảm giá.

Chỉ trong giai đoạn 2010-2019, Apple đã giảm hơn 50% lượng cổ phiếu lưu hành thông qua các chương trình mua lại chủ động. Giá cổ phiếu tăng từ 11 USD lên 40 USD—tức mức tăng 300% cùng kỳ.

Vì sao mua lại cổ phiếu là chỉ báo mạnh hơn mua lại token?

Liệu lĩnh vực crypto sẽ tiến tới áp dụng EPS để định giá token?

• Giảm số lượng cổ phiếu lưu hành sẽ trực tiếp làm tăng chỉ số EPS (lợi nhuận/cổ phiếu). Các nhà đầu tư thường đặc biệt chú trọng đến EPS và hệ số định giá liên quan.
• Trong crypto, không có chỉ số tương đương EPS. Giá token bị chi phối phần lớn bởi mức độ chú ý, thanh khoản và các câu chuyện truyền thông thay vì các tham số tài chính thuần túy.
• Các chương trình mua lại trong crypto cũng đối diện vấn đề doanh thu bất ổn phụ thuộc vào chu kỳ thị trường bò/gấu.

Danh sách tự kiểm của nhà sáng lập: Khi nào nên mua lại?

• Dự án có doanh thu giao thức ổn định không? (Hay đang tiêu vào vốn dự trữ?)
• Kho bạc có đủ nguồn lực để mua lại mà không làm ảnh hưởng đến chiến lược tăng trưởng?
• Hoạt động mua lại có kết hợp cùng các yếu tố nền tảng như ra mắt sản phẩm, đối tác mới, hoặc thúc đẩy tăng trưởng người dùng không?
• Mục tiêu là tạo hỗ trợ giá, hay chỉ là “làm màu”?

Nếu mục tiêu chỉ nhằm “làm màu”, bạn đang góp phần tạo sóng xả cho người khác rút vốn.

Các hình thức mua lại token

Mỗi loại hình mua lại đáp ứng một bối cảnh và mục đích cụ thể khác nhau.

Những diễn biến trước, trong và sau mua lại

• Công bố mua lại: Đôi khi thị trường đã phản ánh kỳ vọng qua hành động trước khi có thực hiện (“định giá trước” thông tin).
• Thực thi mua lại: Có trường hợp việc này lại trở thành nguồn thanh khoản cho những người chờ thoát vị thế, gây ra nhịp bán tháo.
• Mua lại theo chương trình: Được xem là chuẩn mực ngành, nhưng tính ổn định thấp nếu doanh thu giao thức biến động theo chu kỳ. Raydium đã đốt hơn 175 triệu USD RAY, tuy nhiên giá vẫn biến động theo nhu cầu thị trường.
• Mua lại quá giá: Khi thực hiện mua lại ở mức giá quá cao, kho bạc sẽ bị tiêu hao nhiều hơn mức cần thiết. Ứng dụng thuật toán hoặc phương pháp tính trung bình theo khối lượng là giải pháp hợp lý hơn.

Phân tích điển hình

• Hyperliquid ($HYPE): 97% doanh thu từ DEX dùng để mua lại gần 3 triệu USD token/ngày với doanh thu năm kỳ vọng 650 triệu USD. Phối hợp doanh thu mạnh và chương trình mua lại quy mô lớn, HYPE được coi là mô hình thành công hàng đầu trong ngành. (Câu hỏi then chốt là khi nào/quỹ nền tảng có bán ra hay không?)

So sánh hoạt động mua lại của HYPE với các chương trình mua lại cổ phiếu Web2, tỷ lệ MCAP/FVD so với khối lượng mua lại đạt 82 lần—tương tự Microsoft. Quy mô mua lại hàng năm chiếm tỷ lệ lớn trên tổng cung lưu hành.

• Pumpfun ($PUMP): Mua lại và đốt on-chain 118.351 SOL đã đẩy giá tăng 20%, nhưng giá lập tức quay đầu chỉ trong một ngày. Sự khan hiếm không đồng nghĩa với hấp dẫn—BONK vẫn chiếm lĩnh truyền thông. (Hiện Pump tiếp tục dẫn đầu thị phần, $PUMP chưa có động thái mới đến 22/08/2025).
• Raydium ($RAY): Mua lại theo chương trình kết hợp thử nghiệm thanh khoản một chiều bằng SOL—giúp tạo sàn giá mà không đẩy sóng, có thể xem là phương án lành mạnh hơn.

Ví dụ nổi bật về hoạt động mua lại thụ động quy mô lớn thông qua cơ chế thanh khoản một chiều ở mức giá 2,89 USD

• Đốt BNB: Đây là mô hình mua lại/đốt quy mô và bền vững nhất thị trường crypto (35 tỷ USD BNB đã bị đốt dựa trên nguồn thu CEX). Hiệu quả vì Binance tạo ra hàng tỷ USD phí, đảm bảo nguồn vốn lâu dài.
• Đấu giá thặng dư & đốt của MakerDAO: Doanh thu giao thức được dùng để mua lại và đốt MKR.

Hoạt động mua lại đối mặt nguy cơ thua lỗ khi thị trường điều chỉnh giảm. Việc thiết lập hệ thống quản lý kho bạc là điều kiện cần để kiểm soát hiệu quả đầu tư.

Góc nhìn nhà đầu tư: Tiền lấy từ đâu?

Nhà đầu tư chuyên nghiệp sẽ xem xét kỹ hơn bản chất nguồn vốn đằng sau hoạt động mua lại:

• Mua lại được tài trợ từ doanh thu định kỳ → tín hiệu mạnh
• Mua lại theo chương trình, gắn với phí giao thức → trung bình
• Mua lại theo thời điểm, dùng ngân sách kho bạc → yếu
• Đốt một lần tiêu vào vốn dự trữ → tiêu cực

Mua lại dựa trên nguồn doanh thu bền vững là dấu hiệu bullish. Mua lại làm cạn nguồn vốn vận hành là cảnh báo rủi ro lớn.

Một dự án Solana có FDV 5 triệu USD triển khai chương trình mua lại thủ công (mỗi vạch cam tương ứng mua lại 0,5% tổng cung token). Giá trị danh mục đã tăng gấp 4 lần kể từ sau mua lại và dự án đang chủ động kiểm soát thanh khoản.

3 nguyên tắc mua lại token hiệu quả

• Nhất thiết phải được tài trợ từ nguồn doanh thu ổn định, không phải đốt kho bạc một lần.
• Cần đi kèm hoạt động phát triển sản phẩm, hợp tác chiến lược, hoặc các bước mở rộng cộng đồng người dùng.
• Bảo đảm sự minh bạch và có thể dự báo, để nhà đầu tư đủ tin tưởng giữ vị thế thay vì bán tháo khi có sóng ngắn hạn.

Kết luận: Với cổ phiếu, mua lại là công cụ khuếch đại giá trị nền tảng. Trong crypto, mua lại mang lại tính khan hiếm, nhưng bản thân sự khan hiếm không tạo ra sức hút bền vững. Chỉ khi giao thức xây dựng được nguồn doanh thu hấp dẫn, bền vững và cung ứng tiện ích về phía cầu, mua lại mới trở thành tín hiệu mạnh. Nếu dùng chỉ để “làm màu”, đó lại là cơ hội cho người khác xả hàng.

Nếu bạn muốn triển khai chương trình mua lại theo kế hoạch, hoặc cần tư vấn về quản lý kho bạc, hãy nhắn tin trực tiếp cho tôi!

Các ví dụ tham khảo khác:

$RAY Mua lại so với diễn biến giá cổ phiếu từ 07/2022 đến 07/2025

$PUMP Mua lại so với biến động giá từ 17/07 đến 04/08

Đội ngũ PUMP thực hiện hàng loạt giao dịch mua lại chủ động, song song với biến động giá.

Lưu ý pháp lý:

1. Bài viết này được đăng lại từ [richardkingxyz]. Mọi bản quyền thuộc về tác giả gốc [richardkingxyz]. Nếu cần trao đổi về bản quyền, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn để được hỗ trợ xử lý kịp thời.
2. Miễn trừ trách nhiệm: Nội dung và quan điểm trong bài viết hoàn toàn do tác giả chịu trách nhiệm và không cấu thành bất kỳ lời khuyên đầu tư nào.
3. Bản dịch các ngôn ngữ khác do Gate Learn thực hiện. Nếu không có thông báo khác, nghiêm cấm việc sao chép, phân phối hoặc đạo văn bản dịch.