Hyperliquid: Truy lùng điểm kỳ dị thanh khoản

Thanh khoản vượt trội và cơ hội arbitrage liên tục—@YBSBarker đều đặn thu về lợi nhuận.

Thanh khoản của Hyperliquid luôn khiến giới chuyên môn bất ngờ—có thể là cơ hội, cũng có khi là rủi ro lớn.

Ngày 27/08/2024, trong bối cảnh khối lượng giao dịch giao ngay BTC tại Hyperliquid chỉ sau Binance và vừa vượt Robinhood một tháng trước, xuất hiện thông tin một địa chỉ “super whale”—được cho liên quan tới Sun—liên tục giao dịch mạnh tay hợp đồng trước thị trường $XPL. Hậu quả dẫn đến tổng thiệt hại cho người dùng hơn 10 triệu USD.

Khác với thị trường lớn như BTC hay ETH, hợp đồng trước thị trường tại Hyperliquid vốn có khối lượng thấp. Chính cơ chế mở không yêu cầu cấp phép đã bị cá mập tận dụng, gây thiệt hại nghiêm trọng cho nhà đầu tư cá nhân.

Trên Binance hoặc các sàn CEX lớn, các cá mập như vậy sẽ bị chặn thủ công từ trước khi đủ sức thực hiện các giao dịch kiểu sniping. Sau sự kiện, đội ngũ Hyperliquid phản hồi trên Discord: họ nhận thức rõ mức độ nghiêm trọng, cam kết rút kinh nghiệm và sẽ cải thiện, nhưng hiện chưa bồi thường cho người dùng bị ảnh hưởng.

Chú thích ảnh: Đội ngũ HL phản hồi sự cố
Ảnh: @hyperliquidx

Cùng điểm lại các sự kiện bảo mật HL gần đây và cách xử lý:

• 1. 11/2024: Arthur Hayes, nhà sáng lập BitMEX, cùng nhiều chuyên gia chỉ trích kiến trúc tập trung của Hyperliquid.
• 1. Đầu 2025: Một cá mập dùng đòn bẩy 50x khiến kho HLP bị quét sạch; HL sau đó điều chỉnh giới hạn đòn bẩy trên nhiều token.
• 1. 26/03/2025: Đội HL trực tiếp can thiệp trước cuộc tấn công ác ý vào $JELLYJELLY, thậm chí ngắt kết nối để bảo vệ giao thức.
• 1. 27/08/2025: Cá mập tấn công hợp đồng $XPL pre-market; HL khẳng định người tham gia tự chịu rủi ro.

Cách HL xử lý rõ ràng phụ thuộc vào việc quỹ đội ngũ hoặc lợi ích cốt lõi có bị đe dọa. Nếu không, họ để cơ chế quản trị phi tập trung; nếu có, họ dùng đặc quyền admin.

Không bàn luận đạo đức—mọi thị trường tập trung thanh khoản đều phải đối diện bài toán “cá nhân nhỏ lẻ vs cá mập”. Từ quá trình niêm yết mập mờ ở Binance cho đến câu chuyện nhà đầu tư Robinhood đối đầu Phố Wall, không ai nằm ngoài quy luật này.

Thời gian là vòng tròn, thanh khoản là trọng lực

Sau làn sóng DEX perpetual năm 2022 cùng cú sụp đổ của FTX, thị trường perpetual rơi vào khoảng trống. Cách chơi niêm yết của Binance bị thử thách bởi mô hình định giá mới của PumpFun.

Hyperliquid đi theo hướng quen thuộc—mô hình $BNB (Binance mainnet + BNB Chain), chuyển thanh khoản lên mạng không-KYC. Nếu Binance phát triển nhờ tận dụng chênh lệch quy định, HL lại hút nhà đầu tư cá nhân nhờ arbitrage không hạn chế.

Năm 2022, crypto như được “reset” sau biến động của FTX. Backpack tiếp nhận người dùng cốt lõi của Solana, Polymarket chiếm lĩnh mảng dự đoán chính trị, các perp DEX như GMX hay dYdX tranh ngôi đầu, còn Bybit, Bitget đua nhau tìm phần lợi nhuận riêng.

Có một thời gian ngắn khi Binance bị điều tra, chính quyền Biden thắt chặt crypto, SBF dù quyên góp hàng chục triệu cho Biden vẫn vướng vào vòng pháp lý. Gary Gensler dẫn đầu chiến dịch rà soát của SEC, Jump Trading cũng rút lui dần.

Đó là thời điểm im ắng nhưng lại mở ra cơ hội mới.

Khi Binance bị soi xét, FTX sụp đổ, BitMEX lão hóa, OKX/Bybit/Bitget cạnh tranh off-chain, các CEX lớn đều công nhận on-chain là tương lai, nhưng phần lớn lại tập trung vào ví làm lộ trình chuyển đổi.

Hyperliquid chọn một lối rẽ khác: xây dựng CLOB (Sổ lệnh giới hạn tập trung), đối khớp off-chain - thanh toán on-chain, kết hợp incentive token LP theo phong cách GMX. Cuộc đua incentive bắt đầu.

Chú thích ảnh: Toàn cảnh perp DEX
Nguồn: @OAK_Res

Tới giai đoạn 2023–2024, các cơ chế này đã trở nên phổ biến. Khi Pump Fun phá vỡ cấu trúc giá Binance, cơn sốt meme coin giúp HL chiếm được lớp người dùng trung thành đầu tiên.

Trước thời Pump Fun, NFT và meme “dog coins” đã nổi lên—BNB Chain là sàn đấu chủ lực năm 2021. Nếu chỉ xem meme coin là trò marketing thì đã bỏ qua bản chất: Pump Fun chọn hệ thị trường kép và phát huy tối đa ưu thế hệ sinh thái Solana.

• • Cơ chế hai thị trường cho phép vốn nhỏ thử nghiệm quy mô lớn.
• • Hệ Solana tăng tốc độ giao dịch meme.

Chuyển biến này chấm dứt nhịp truyền thống: gọi vốn VC — ra mắt dự án — rút vốn khỏi Binance — sử dụng BNB. Việc giá trị thổi phồng sụp đổ dự báo khủng hoảng thanh khoản Binance. Giờ đây, BNB đã trở thành gánh nặng, “Binance Alpha” chỉ duy trì thế phòng thủ.

Làn sóng meme coin là lần thử lửa đầu tiên của HL: thanh khoản mang tính thời điểm. Sau khi nhà đầu tư nhỏ lẻ thử nghiệm token nhỏ và vốn nhỏ, dòng tiền lớn và token chính thống mới nhập cuộc. Chiến lược marketing được “đảo ngược”: quảng bá cá mập để hút retail. Nhưng thực tế: không có thua lỗ từ retail thì market maker, cá mập, giao thức cũng khó có lãi.

Hyperliquid không thể duy trì đỉnh thanh khoản nhờ riêng vốn chủ sở hữu; hút vốn ngoại là tất yếu. Không mâu thuẫn với việc không gọi VC truyền thống. Tháng 11/2024, Paradigm tham gia hệ $HYPE. Theo @mlmabc, ước lượng giao dịch mua là 16 triệu token.

Chú thích ảnh: Paradigm mua $HYPE
Nguồn: @matthuang

VC có thể mua trực tiếp—có gọi là “đầu tư” hay không còn tranh cãi. Market maker cũng thế. Xét về logic, không khác việc nhận airdrop hoặc mua lẻ.

Về mặt câu chuyện, việc bơm giá token rồi xả là bài toán game theory: đội ngũ, VC, sàn không tin nhau. Bán ngay sau unlock có thể bỏ lỡ lãi tiềm năng, nhưng giữ lợi nhuận trước mắt. Cuối cùng ai cũng bán, chỉ sàn và team chịu thiệt.

Hyperliquid kiểm soát qua airdrop $HYPE, giữ thanh khoản spot chính trên nền tảng, đảm bảo flywheel khởi động ổn định. Đến giữa năm 2025, Bybit mới niêm yết spot $HYPE, khả năng là mua trực tiếp để thêm cặp mới, chứ không phải HL đi quảng bá niêm yết.

HL không có gì bí ẩn. Khi Pump Fun ra mắt tại Hyperliquid, hiệu ứng giàu hóa còn mạnh hơn ở Binance—dù Binance sau đó lấy lại thế cân bằng. Cuộc cạnh tranh vẫn chưa kết thúc; saga $JELLYJELLY, thậm chí Binance và OKX cũng liên minh chống lại HL.

Đây là cuộc đua đường dài, rất hiếm có đột phá thật sự.

Nhà đầu tư nhỏ lẻ giao dịch meme coin; dòng vốn lớn tràn vào HL

Thời nhà đầu tư nhỏ lẻ dè dặt, cá mập thực sự kiếm gì?

Meme sụp đổ, Pump Fun, Berachain, Story Protocol—nếu hỏi giao thức doanh thu lớn nhất thì Pump Fun, dù retail gần như rời bỏ. Berachain, xây cho DeFi, đã nổi bật một thời rồi lùi lại phía sau.

Retail không đụng đến altcoin; đợt tăng vừa rồi chủ yếu từ dòng thanh khoản chứng khoán Mỹ. DAT đã bắt đầu bán, còn (MSTR) với “flywheel Bitcoin-cổ phiếu-trái phiếu” nghe lý thuyết rất đẹp nhưng rất khó thực hiện. ETH không có sức bền của BTC.

Khi retail ngần ngại, thị trường đổ xô săn cá mập và tổ chức. Họ tin nếu cá mập giao dịch với nhau, phí và lợi nhuận trung gian sẽ đến. Đó là quan điểm ngắn hạn—và đánh giá thấp Hyperliquid.

Thanh khoản là trụ cột của crypto, Hyperliquid lớn mạnh nhờ phục vụ trực tiếp nhóm retail.

Nếu toàn bộ 500.000 tài khoản không-KYC đều là cá mập, crypto đã vượt mặt tài chính truyền thống. Ngay cả thẻ vàng 5 triệu USD của Trump cũng không thể tạo hiệu ứng như vậy. Như USDT, việc không giới hạn điều kiện vào kéo theo dòng vốn rất lớn. Một số ý kiến cho rằng điều này thu hút khách hàng “chợ xám”—nhưng đây là hiệu ứng quy mô lớn.

Đợt tấn công vừa qua chứng kiến người dùng thật chia sẻ khoản lỗ trên Twitter (X). Dù pre-market giao dịch mỏng, sức hút và nền tảng HL đã chứng minh; vấn đề là chính HL phá vỡ quản trị nội bộ vì chiến lược thanh khoản.

Chỉ 11 người tạo ra lợi nhuận 1.167 tỷ USD mỗi năm—tức 106 triệu USD/người. Tether đạt 93 triệu USD/người, OnlyFans là 37,6 triệu USD/người. Đây chính là quy mô internet: động lực con người kiến tạo thế giới khổng lồ—từ off-chain tới on-chain—trên trường toàn cầu.

Chú thích ảnh: Doanh thu bình quân của công ty Web2 & Web3
Nguồn: @HyperliquidFR

Nếu nghĩ Hyperliquid chỉ là cá mập giao dịch nội bộ, vậy Tether chỉ là cá mập chuyển tiền, OnlyFans chỉ phục vụ đại gia?

Khi retail tránh altcoin và meme, giao dịch đòn bẩy cao với BTC, ETH là “cơ hội” cuối cùng—rất hấp dẫn nhưng nguy cơ bị thanh lý cũng rõ ràng.

Không ai tự bỏ công thức mang lại thành công.

Binance sẽ tối ưu hóa quá mức khâu niêm yết rồi tự mắc kẹt;

CEX sẽ tăng chiết khấu để hút thanh khoản đến khi không còn biên lợi nhuận;

CLOB DEX sẽ học và sao chép Binance, cuối cùng trở thành bản sao GMX khi phát hành token.

Những ngoại lệ thực sự rất hiếm, dù nhiều nền tảng muốn phục vụ nhu cầu quản lý tài sản cho cá mập. Nếu bạn vẫn tin CEX là nơi thanh khoản sâu nhất, bạn khó theo kịp chu kỳ crypto mới.

Retail được tham gia thị trường không rào cản, cá mập có cửa thoái vốn nhờ thanh khoản, Paradigm hưởng lợi từ $HYPE, retail tìm kiếm tiềm năng bất cân xứng—chỉ cần tránh token vốn hóa nhỏ.

Mỗi người đều tự xây dựng định giá cho vận mệnh mình; “all-in crypto” là lựa chọn duy nhất không đổi.

Kết luận

Can thiệp chủ động là dấu ấn của Hyperliquid; toàn bộ cuộc đua DEX perpetual vẫn vận hành bởi yếu tố con người.

HL thành công không nhờ airdrop, chia sẻ lợi nhuận hay công nghệ của Jeff. Điểm khác biệt là thời điểm: sau cú sập FTX và khó khăn pháp lý của Binance, thị trường cạnh tranh suy yếu. Thời điểm luôn là yếu tố phá vỡ cấu trúc cũ.

FTX sụp đổ —> Binance vướng pháp lý, tập trung niêm yết —> PumpFun làm đảo lộn logic niêm yết/định giá của Binance —> Perp DEX chớp cơ hội thị trường mới —> Bybit bám theo tư duy cũ, Hyperliquid kích hoạt flywheel $HYPE.

Tuyên bố miễn trách:

1. Bài viết được đăng lại từ [Zuoye Waiboshu] với toàn quyền thuộc về tác giả gốc [Zuoye Waiboshu]. Nếu cần tái bản, vui lòng liên hệ đội ngũ Gate Learn, chúng tôi sẽ phản hồi nhanh chóng.
2. Tuyên bố: Các quan điểm, nhận định trong bài viết này hoàn toàn là của tác giả, không phải lời khuyên đầu tư.
3. Các phiên bản ngôn ngữ khác do nhóm Gate Learn dịch. Không được sao chép, phát hành lại hoặc sử dụng nội dung dịch nếu không dẫn nguồn chính thức từ Gate.