Bittensor giảm một nửa sắp đến! Sản lượng TAO hàng ngày giảm 81%, tái hiện phiên bản Bitcoin của AI

Mạng lưới AI phi tập trung Bittensor (TAO) dự kiến sẽ tiến hành halving đầu tiên vào ngày 14 tháng 12, sản lượng phát hành mới mỗi ngày sẽ giảm đột ngột từ 7.200 về 3.600 TAO, tương đương mức cắt giảm 50%. Nhà phân tích William Ogden Moore của Grayscale Research gọi đây là cột mốc trưởng thành của mạng lưới, có ý nghĩa như điểm xác nhận cứng 21 triệu của Bitcoin.

Sự khan hiếm được lập trình sẵn: Cột mốc phân tách trong 21 triệu token

(Nguồn: TAO)

Cơ chế halving của Bittensor không phải do đội ngũ quyết định tùy ý, mà được viết vào hợp đồng thông minh ngay từ thời điểm khởi tạo. Khi tổng nguồn cung chạm mốc 10,5 triệu (bằng đúng một nửa giới hạn 21 triệu), phần thưởng khối sẽ tự động giảm một nửa, không cần can thiệp thủ công hay biểu quyết quản trị. Cách vận hành mã hóa không thể đảo ngược này giống hệt Bitcoin, đảm bảo đường cung dự đoán được và chống thao túng.

Xét ở góc độ kinh tế học, đây là một cú sốc cung được thiết kế kỹ lưỡng. Trước halving, mỗi ngày có 7.200 TAO mới được bơm vào lưu thông, thợ đào và validator bán ra để trang trải chi phí vận hành, tạo áp lực bán liên tục. Sau halving, con số này giảm về 3.600, nghĩa là áp lực bán lý thuyết hàng ngày giảm một nửa. Trong khi nhu cầu không thay đổi, nguồn cung giảm buộc giá cân bằng phải tăng – một ứng dụng kinh điển của lý thuyết cung cầu trên thị trường crypto.

Điểm mấu chốt hơn là tỷ lệ khóa 81% tạo ra chân không thanh khoản. Nếu tổng cung là 10,5 triệu, 81% bị khóa nghĩa là chỉ còn khoảng 2 triệu TAO có thể giao dịch trên thị trường. Sau halving, 3.600 TAO được phát hành mỗi ngày sẽ càng có tác động lớn với một pool lưu thông nhỏ. Bất kỳ lực mua nào cũng có thể khiến giá biến động mạnh do khan hiếm nguồn cung – một đặc trưng tạo nên câu chuyện khan hiếm giống Bitcoin thuở sơ khai cho Bittensor.

Ba điểm tương đồng lớn giữa halving của Bittensor và Bitcoin

Khan hiếm được lập trình cứng: Giới hạn nguồn cung và cơ chế halving được viết vào mã, miễn nhiễm với can thiệp con người

Cú sốc phía cung: Lượng phát hành mới mỗi ngày giảm mạnh, đảo lộn cân bằng cung cầu thị trường

Điểm tựa tâm lý: Halving trở thành tâm điểm chú ý, khơi lên kỳ vọng giá tự thực hiện

Grayscale ví sự kiện này như “nút xác nhận giới hạn cứng 21 triệu của Bitcoin”, không chỉ là so sánh kỹ thuật mà còn là chiến lược tạo câu chuyện. Lịch sử halving của Bitcoin cho thấy, cơ chế khan hiếm định sẵn có thể tạo nên câu chuyện thị trường mạnh mẽ, thu hút holder dài hạn và nhà đầu tư tổ chức. Việc Bittensor chọn cùng triết lý thiết kế cho thấy họ nỗ lực sao chép con đường thành công của Bitcoin trong lĩnh vực AI.

129 subnet tranh giành phần thưởng đang thu hẹp

Nếu Bitcoin là kho lưu trữ giá trị của vàng số, thì Bittensor là bệ phóng của AI phi tập trung. Trong năm qua, số lượng subnet trên nền tảng đã bùng nổ từ hơn 50 lên khoảng 129, tổng vốn hóa chạm ngưỡng 3 tỷ USD. Mỗi subnet là một mạng AI chuyên biệt, vận hành độc lập: Chutes tập trung vào điện toán không máy chủ, Ridges phát triển agent AI, Omega Labs cung cấp dịch vụ huấn luyện mô hình học máy, Nova xây dựng nền tảng gán nhãn dữ liệu phi tập trung.

Halving sẽ thay đổi toàn diện luật chơi sinh tồn của các subnet này. Trước halving, 7.200 TAO phát hành mỗi ngày được chia cho toàn bộ subnet hoạt động; subnet nào hiệu quả hơn sẽ nhận thưởng lớn hơn. Sau halving, bể thưởng chỉ còn 3.600 TAO, đồng nghĩa 129 subnet phải cạnh tranh quyết liệt hơn cho nguồn lực hạn chế. Cuộc cạnh tranh tài nguyên này buộc subnet phải nâng cao hiệu suất thực tế, những dự án không tạo ra giá trị thực sẽ bị loại tự nhiên vì không còn được thưởng.

Đây là một cuộc chọn lọc tự nhiên kiểu Darwin. Khi phần thưởng dồi dào, nhiều subnet thử nghiệm vẫn có thể tồn tại dù ứng dụng thực tế còn hạn chế. Nhưng sau halving, chỉ những subnet thực sự giải quyết nhu cầu người dùng, tạo thu nhập thực hoặc có lợi thế công nghệ riêng mới đủ sức hút validator và developer tiếp tục tham gia. Cơ chế đào thải này tuy khắc nghiệt nhưng nâng tầm chất lượng toàn hệ sinh thái, chuyển động lực TAO từ đầu cơ thuần túy sang ứng dụng thực tiễn.

Cạnh tranh giữa các subnet dựa trên thuật toán đồng thuận. Validator phân bổ trọng số dựa trên hiệu quả và đóng góp của từng subnet, subnet hoạt động tốt sẽ nhận tỷ lệ thưởng TAO cao hơn. Sau halving, sự phân bổ này càng trở nên then chốt, vì tổng phần thưởng giảm khiến thứ hạng tương đối càng quan trọng. Top 10 subnet có thể vẫn giữ được thu nhập đáng kể, nhưng các subnet xếp sau top 50 có thể đối mặt nguy cơ thua lỗ.

Giá trị vốn hóa 3 tỷ USD của các subnet phản ánh sự công nhận của thị trường với mô hình này. Đây không phải con số thổi phồng mà dựa trên dịch vụ AI thực tế và tài nguyên tính toán do subnet cung cấp. Khi halving thúc đẩy chọn lọc, các subnet chất lượng cao còn trụ lại có thể tăng giá trị hơn nữa, đồng thời cả hệ sinh thái sẽ hiệu quả và tập trung mạnh mẽ hơn.

Dòng vốn tổ chức chuyển từ quan sát sang chủ động triển khai

Chính sách thân thiện với crypto của chính quyền Trump dọn đường cho vốn tổ chức vào thị trường, và halving của Bittensor đúng vào thời điểm hưởng lợi này. Polychain Capital và Digital Currency Group (DCG) đã đầu tư tổng cộng hơn 350 triệu USD vào TAO, cả hai đều là những tay chơi lão luyện với nguồn lực lớn trong ngành crypto. Polychain từng là nhà đầu tư sớm của các dự án nổi bật như Coinbase, Maker DAO; còn DCG là công ty mẹ của Grayscale, quản lý hàng chục tỷ USD tài sản số.

Khoản đầu tư chiến lược của công ty niêm yết Oblong càng có ý nghĩa chỉ dấu. Do yêu cầu minh bạch tài chính và trách nhiệm với cổ đông, các công ty truyền thống cực kỳ thận trọng khi đầu tư. Việc Oblong đưa TAO vào danh mục tài sản chiến lược cho thấy ban lãnh đạo đánh giá cao giá trị dài hạn của Bittensor, sẵn sàng chấp nhận rủi ro liên quan. Sự hậu thuẫn này từ doanh nghiệp truyền thống giúp TAO nhận được sự công nhận rộng hơn cả cộng đồng crypto gốc.

Việc xây dựng kênh đầu tư tuân thủ là chìa khóa cho dòng vốn tổ chức. Sản phẩm ETP (chứng chỉ quỹ giao dịch) TAO ra mắt tại châu Âu và các quỹ tín thác của Grayscale đã mở đường cho nhà đầu tư tổ chức không thể nắm giữ trực tiếp crypto. Ngân hàng, bảo hiểm và các văn phòng gia đình bị ràng buộc chặt chẽ về pháp lý, không được mua và lưu ký crypto trực tiếp, nhưng có thể đầu tư gián tiếp thông qua ETP hay quỹ tín thác. Sự xuất hiện của các sản phẩm này đồng nghĩa hàng nghìn tỷ USD vốn truyền thống đang mở ra với TAO.

Lượng quan tâm từ các ngân hàng, bảo hiểm và văn phòng gia đình ở giai đoạn đầu cũng tăng mạnh, gián tiếp xác nhận sự chú ý của tổ chức dành cho halving của Bittensor. Những tổ chức bảo thủ này thường không tham gia dự án crypto rủi ro cao, nhưng TAO hội tụ đủ ba yếu tố hấp dẫn vốn tổ chức: cơ chế khan hiếm, ứng dụng thực tiễn và chất xúc tác halving. Giới phân tích dự đoán lượng mua thụ động tiềm năng sẽ dần kích hoạt sau halving, tương tự dòng vốn vào Bitcoin trong những tháng sau các lần halving trước.

Tính toán là tiền tệ: Thí nghiệm vàng số thời AI

Tổng số tham số của các mô hình ngôn ngữ lớn toàn cầu đã vượt 10 nghìn tỷ, nhu cầu tính toán để huấn luyện và vận hành chúng trở thành nguồn lực khan hiếm mới. Truyền thống, tài nguyên tính toán bị các gã khổng lồ cloud (AWS, Google Cloud, Azure) kiểm soát tập trung, họ nắm quyền định giá lẫn phân phối. Bittensor muốn phá bỏ thế độc quyền này, tổ chức lại tài nguyên tính toán nhàn rỗi trên toàn cầu qua mạng lưới phi tập trung, với TAO là phương tiện giá trị trung tâm.

Cơ chế halving gắn chặt tính toán với thuộc tính tiền tệ. Trước halving, lạm phát TAO còn cao, ưu tiên thu hút người tham gia sớm và mở rộng mạng lưới. Sau halving, lạm phát giảm một nửa, TAO bước vào chu kỳ giảm phát dài hạn, chuyển từ “token tăng trưởng” thành “tài sản lưu trữ giá trị”. Quỹ đạo này rất giống Bitcoin: lạm phát cao ban đầu để xây dựng mạng lưới, dần chuyển sang câu chuyện lưu trữ giá trị khi halving liên tiếp.

Nguồn cung TAO khan hiếm được xem như “vàng tính toán”. Sự khan hiếm của Bitcoin thuần túy là thiết kế toán học, không có hiệu dụng nội tại. Còn TAO, phía sau sự khan hiếm là tài nguyên AI thực tế – mỗi token TAO đại diện cho quyền truy cập vào sức mạnh tính toán của mạng lưới Bittensor. Sự kết hợp giữa “khan hiếm + hiệu dụng” này có thể thuyết phục hơn khan hiếm thuần túy. Khi doanh nghiệp cần huấn luyện AI, họ phải nắm giữ hoặc thanh toán TAO để sử dụng tính toán mạng lưới, tạo ra nhu cầu thực cho token.

Halving không chỉ giảm lạm phát mà còn là phép thử ngoài phòng lab cho ý tưởng token hóa chính việc học máy. Với nhà đầu tư, Bittensor là một canh bạc dài hạn “tính toán chính là tiền tệ”. Sau ngày 14/12, tốc độ pha loãng token giảm một nửa, thị trường sẽ đo bằng tiền thật: liệu AI phi tập trung có thể như Bitcoin, để khan hiếm và hiệu dụng cộng hưởng lẫn nhau?

Block height halving vẫn đang tiến gần, nhưng hiệu ứng tâm lý đếm ngược đã xuất hiện rõ rệt. Bất kể giá biến động ra sao, thời khắc này khẳng định hai điều: sức mạnh tính toán AI trở thành tài sản có thể giao dịch, có thể phân bổ, và Bittensor chọn cách ghi dấu bằng cơ chế khan hiếm kiểu Bitcoin. Khi cửa cung sắp khép lại, trang mới của AI phi tập trung có thể sẽ mở ra ngay sau halving.