【Cảnh giác với bẫy bắt đáy】Một quả mìn thanh khoản bị bỏ qua: Giao dịch chênh lệch lãi suất Nhật Bản đang đảo chiều

Gần đây, chủ đề nóng trong cộng đồng crypto tiếng Anh lại đặc biệt yên ắng ở giới Trung Quốc—cột trụ vô hình đã nâng đỡ giá tài sản toàn cầu suốt ba thập kỷ đang xảy ra đứt gãy cấu trúc.

Nhìn lại ba mươi năm qua, đà tăng bùng nổ của chứng khoán Mỹ, trái phiếu Mỹ thậm chí cả BTC, nhiên liệu thực sự không phải là cỗ máy in tiền của Fed. Sự thật còn ẩn sâu hơn: Ngân hàng Trung ương Nhật Bản duy trì lãi suất bằng 0 trong thời gian dài, tạo ra “bể tiền miễn phí” lớn nhất lịch sử. Đây chính là logic cốt lõi của giao dịch chênh lệch lãi suất (Carry Trade)—vay yên Nhật gần như miễn phí, đổi sang USD rồi đổ vào các tài sản có lợi suất cao trên toàn cầu. Lượng vốn hàng nghìn tỷ cứ thế chảy vào chứng khoán Mỹ, trái phiếu, bất động sản, và dĩ nhiên cả thị trường tiền mã hóa nhỏ bé của chúng ta.

Nhưng vào tháng 11/2025, luật chơi hoàn toàn thay đổi. Lợi suất trái phiếu chính phủ dài hạn Nhật Bản tăng vọt chưa từng có: kỳ hạn 20 năm gần 2,8%, kỳ hạn 40 năm lên tới 3,7%. Đây không còn là biến động thông thường, mà là chiếc lò xo lãi suất bị nén suốt ba thập kỷ bỗng bung ra toàn bộ lực trong chớp mắt.

Điều này có nghĩa gì? Hai cú sốc chí mạng:
Thứ nhất, chi phí vay mượn tăng vọt, tài trợ bằng yên không còn “miễn phí”;
Thứ hai, biến động tỷ giá bị khuếch đại, các vị thế carry trade dùng đòn bẩy cao đối mặt nguy cơ cháy tài khoản.

Carry Trade không phải “sắp sụp đổ”, mà là đang sụp đổ. Hàng nghìn tỷ USD vốn ngoại đang quay đầu trở lại Nhật Bản.

Khi thuận chu kỳ, Nhật Bản là vòi nước thanh khoản cho toàn cầu; lúc ngược chu kỳ, nó lập tức thành hố đen hút cạn thị trường. Biến động mạnh gần đây của BTC, so với cơn sóng thần thanh khoản vĩ mô này, chỉ là gợn sóng nhỏ không đáng kể.

Cả thế giới quen coi Nhật Bản là “xác sống” tài chính ngủ yên, nhưng giờ đây, con quái vật đó thực sự đã tỉnh dậy. Bạn nghĩ mình đang bắt đáy, thực chất người khác đang rút hết nền móng dưới chân bạn.