Năm nay có một hiện tượng khá kỳ lạ: A-share và thị trường crypto lại đạt được sự đồng thuận về “trải nghiệm thua lỗ”.

Nhìn chỉ số? Tăng khá tốt. Nhìn tài khoản của mình? Một màu xanh lè. Nghe thì có vẻ mâu thuẫn, nhưng thực ra rất rõ ràng—những con số đẹp trên chỉ số, thực chất chỉ là bộ mặt được chống đỡ bởi một số ít cổ phiếu lớn.

Ở A-share, dòng tiền đều dồn vào vài ngành hot, cổ phiếu vốn hóa lớn được ăn thịt, còn cổ phiếu vốn hóa nhỏ thì ngay cả nước canh cũng không có. Đa số mã cứ âm thầm giảm, cổ phiếu trong tay nhà đầu tư nhỏ lẻ dĩ nhiên cũng bị ảnh hưởng. Quan trọng hơn, thị trường A-share đã gần mười năm rồi không còn cảnh “gà chó đều lên”, tăng đồng loạt nữa.

Crypto cũng vậy thôi. Bull market đến, cái gì cần tăng thì tăng, nhưng đa số người vẫn lỗ. Vì sao? Vì nhà đầu tư nhỏ lẻ luôn là những người lên tàu muộn nhất—thấy tăng mạnh mới lao vào đu đỉnh, không giữ được lại thích mua đuổi, bán cắt lỗ, một ngày giao dịch mười mấy lần. Khoảng cách về thông tin, trình độ chuyên môn đã kém xa so với tổ chức, tâm lý lại càng dễ sụp đổ.

Cho nên bạn thấy, chuyện thua lỗ trong bull market chưa bao giờ hiếm. Dù là A-share hay thị trường crypto, cuối cùng nhà đầu tư nhỏ lẻ thường vẫn là người bị “thu hoạch”. Lỗi về thao tác cộng với lỗi tâm lý, hiệu ứng kép đã cộng dồn đầy đủ.