Nói ra cũng không ngại xấu hổ, năm đó tôi cũng từng là kiểu thanh niên liều lĩnh cầm 5.000 tệ lao thẳng vào thị trường crypto.

Lúc đó chẳng hiểu gì, trong mắt tôi coin top hay coin rác cũng như nhau. Trong cộng đồng có ai hô “coin này có thể tăng 10 lần” là tôi lại all-in theo. Đã từng chase mấy đồng coin lạ tăng mạnh, cũng từng ôm chết LUNA khi sập — vốn mấy chục triệu cuối cùng teo lại, đến uống trà sữa một tuần liên tục cũng thấy xót xa, cảm giác đó ai từng trải sẽ hiểu.

Giờ dựa vào chiến lược tương đối an toàn mới có chút thu nhập thụ động, nhìn lại mới nhận ra: những cái bẫy đó đều phải trả giá bằng tiền thật. Nên tôi rất muốn chia sẻ với các bạn mới vào thị trường 3 quy tắc sống còn sau đây.

**Quy tắc 1: Vốn là mạng sống của bạn, đừng lấy tiền cứu mạng ra mạo hiểm**

Trước đây câu cửa miệng của tôi là “sống sót rồi mới tính chuyện kiếm tiền”. Hồi trước cứ nhận lương là all-in, đến lúc sắp không trả nổi khoản vay mới tỉnh ngộ. Sau này tôi tự đặt ra 3 nguyên tắc sắt:

- Chỉ dùng tiền nhàn rỗi để đầu tư (thu nhập 8 triệu thì chỉ bỏ 800k, tuyệt đối không đụng đến vay nợ)
- Luôn cắt lỗ ở mức 5% (giao dịch ngắn hạn cứ thủng MA5 là thoát, trung hạn thủng MA20 là bán sạch)
- Chia vốn thành 3 phần (30% giữ coin top phòng thủ, 50% giao dịch sóng, 20% để dự phòng)

Ai sống sót lâu trong thị trường mới là người chiến thắng thực sự.

**Quy tắc 2: Đi theo xu hướng, đừng cố chấp bắt dao rơi**

“Tưởng bắt đáy nhưng lại mua ngay giữa dốc” — tôi từng dính không chỉ một lần. Nhớ có lần một đồng từ 100 giảm về 30, tưởng cơ hội tới nên all-in, ai ngờ nó rơi về tận 5 mới tạo đáy. Bài học đó giúp tôi hiểu: thị trường rơi thì không có giới hạn.

Muốn kiếm tiền phải biết nhìn tín hiệu: bear market thì đợi 3 ngày tăng liên tiếp mới xem xét vào, bull market không fomo đỉnh mà kiên nhẫn đợi giá hồi về hỗ trợ mới vào thấp; tăng giá không kèm volume thường là cá mập xả hàng, lời thì chốt.

Đừng bao giờ đi ngược xu hướng lớn.

**Quy tắc 3: Chỉ cần chọn lọc chỉ báo, công cụ đơn giản vẫn soi được thị trường**

Người mới hay mắc lỗi chất đầy chỉ báo trên chart, cuối cùng tự làm mình rối. Giờ tôi chỉ nhìn 3 thứ: nến 15 phút để xác định nhịp ngắn hạn, MACD vàng/cắt để bắt điểm mua bán, khối lượng giao dịch để xác nhận phá vỡ thật hay giả.

Công cụ không cần nhiều, quan trọng là dùng thành thạo, hiểu sâu. Thà luyện chỉ báo cơ bản đến mức phản xạ còn hơn ngày nào cũng mày mò mô hình phức tạp.