Hôm nay nhìn lại thị trường, có một cảm giác — nỗi sợ đã chạm đáy.

**Khối lượng giao dịch ẩn chứa câu trả lời**

Tuần này giá trị giao dịch A-share liên tục dao động quanh mức 1,5 nghìn tỷ, nhiều người cho rằng đây là dấu hiệu thiếu tự tin. Nhưng nhìn ở góc độ khác, sau khi giảm xuống dưới 1,6 nghìn tỷ thì thanh khoản lại ổn định, cho thấy áp lực bán đã được giải tỏa khá nhiều, cổ phiếu bắt đầu được tích lũy. Kiểu co hẹp thanh khoản này không phải là điều xấu, ngược lại là tín hiệu cảm xúc chạm đáy.

Thứ năm là đáy ngắn hạn của tâm lý. Hôm nay dù mở cửa vẫn toàn sắc đỏ, nhưng chỉ số thị trường rõ ràng không còn muốn giảm sâu, cứ đi ngang giằng co. Điều quan trọng hơn là, trong phiên đường vàng (cổ phiếu chủ đề) bắt đầu vượt đường trắng (cổ phiếu vốn hóa lớn) — mấy ngày trước toàn đường trắng gồng chỉ số, đường vàng tụt dốc, hôm nay sự thay đổi này khá rõ. Tâm lý cổ phiếu đang ấm dần lên, chỉ là chưa bùng nổ toàn diện.

**Hành động của nhóm ngân hàng rất đáng suy ngẫm**

Hôm nay cổ phiếu ngân hàng đột ngột lao dốc, thực ra là tín hiệu tích cực. Mấy ngày nay dòng tiền chỉ biết ôm ngân hàng để phòng thủ, khiến cổ phiếu chủ đề càng giảm càng thảm. Bây giờ ngân hàng đã lỏng tay, chứng tỏ tâm lý phòng thủ của thị trường đang rút lui, dòng tiền bắt đầu dám thử sang hướng khác.

Trong thị trường chỉ có từng ấy tiền, nếu cứ kéo ngân hàng để giữ chỉ số thì cổ phiếu riêng lẻ không có cửa. Ngân hàng nới lỏng, cổ phiếu chủ đề mới có cơ hội thở.

**Tháng 12 vốn là tháng mài mòn tâm lý**

Dòng tiền lớn tháng 10, 11 ai cần rút đã rút, xếp hạng các tổ chức cũng sắp ngã ngũ, tháng 12 là giai đoạn chân không. Lúc này mà cắt lỗ ra đi thì chỉ là đi ngược nhịp.

Nhiều nhóm ngành mạnh đã điều chỉnh hơn hai tháng, có nhóm đi ngang ở đỉnh vài tháng, có nhóm ở đáy vẫn lập đáy mới. Định giá chung đã giảm xuống, ý muốn mua lên cũng giảm. Khi mọi người đều nghĩ không còn hy vọng thì thường sắp đến lúc chuyển biến.

Quý 3 cần phòng thủ tôi đã nói phòng thủ, giờ là tháng cuối quý 4, ngược lại phải nghĩ cách bố trí cho năm sau.

**Có hai manh mối có thể theo dõi**

Một là kỳ vọng Fed giảm lãi suất vào tuần tới. Hôm nay nhóm kim loại màu tăng khá mạnh, dòng tiền đã chạy trước rồi. Kỳ vọng giảm lãi suất có lợi trực tiếp cho cổ phiếu chu kỳ, năm nay vàng bạc tăng xong đến đồng nhôm tăng, mỗi lần nới lỏng thanh khoản là cổ phiếu chu kỳ lại có sóng.

Hai là hội nghị quan trọng cuối năm, khả năng cao sẽ tập trung vào đổi mới công nghệ và kích cầu tiêu dùng. Nhìn vào tần suất chính sách thời gian gần đây, hai hướng này được nhắc đến rất nhiều, có thể theo dõi trước.

**Đừng dùng tiêu chuẩn “nến xanh lớn” để đánh giá thị trường sideway**

Hôm nay số mã tăng giảm đã ngang nhau, tốt hơn mấy ngày trước nhiều. Nếu ngày nào cũng mong tăng mạnh chắc chắn sẽ thất vọng. Nhưng nếu đặt kỳ vọng vào sự phục hồi trong dao động, tâm lý sẽ vững vàng hơn.

Nước rút mới biết ai đang bơi không quần áo. Dạo trước những người hô hào ở đỉnh cao khiến người khác lao vào, giờ đều im lặng. Những ai mới vào thị trường năm nay nên lặng lại nhìn lại — ai thực sự vì nhà đầu tư nhỏ lẻ, ai là người đứng ở 4000 điểm để dụ người khác mua vào, trong lòng nên có câu trả lời rồi.