Hướng dẫn thực chiến về chỉ số on-chain: Nhận diện tín hiệu thực, tránh bẫy dữ liệu

Viết bài: Dami-Defi

Biên tập: AididaoJP, Foresight News

Tiêu đề gốc: Hướng dẫn thực chiến các chỉ số on-chain cần thiết cho nhà giao dịch

Chỉ số on-chain là chủ đề mọi người đều bàn luận, nhưng ít người thực sự hiểu rõ. Hướng dẫn này sẽ giải thích một cách đơn giản, rõ ràng về ý nghĩa thực sự của chúng và cách nhà giao dịch sử dụng chúng.

Phí giao dịch vs Thu nhập vs MEV: lợi nhuận thực sự của chuỗi

Trước tiên cần làm rõ một số khái niệm:

• Phí giao dịch: phí người dùng trả để thực hiện giao dịch.
• Thu nhập: phần cuối cùng các giao thức hoặc validators giữ lại.
• MEV (Giá trị tối đa có thể khai thác): lợi nhuận bổ sung mà validators kiếm được bằng cách tối ưu hóa thứ tự giao dịch.

Điểm cốt lõi: phí cao không đồng nghĩa với thành công. Thực sự quan trọng là thu nhập bền vững, nếu người dùng rời bỏ vì phí 50 USD, mô hình này khó có thể duy trì lâu dài.

Góc nhìn của nhà giao dịch:

Chú ý đến các chuỗi công khai có thu nhập thực sự tăng trưởng và mô hình token hợp lý. Mô hình dựa quá nhiều vào MEV rất dễ tổn thương, khi khối lượng giao dịch giảm hoặc cạnh tranh gay gắt, sự thịnh vượng có thể nhanh chóng biến mất.

TVL: Ba “lời nói dối” về tổng giá trị bị khóa

Tổng giá trị bị khóa (TVL) thể hiện tổng vốn bị khóa trong các giao thức hoặc chuỗi. Nó phản ánh độ tin cậy của thị trường, nhưng cũng dễ gây hiểu lầm.

Ba “lời nói dối” của TVL:

• Tính trùng lặp: cùng một khoản vốn bị khóa nhiều lần trong các giao thức khác nhau, làm tăng ảo tổng số.
• TVL dựa trên khuyến khích: “vốn lính đánh thuê” đến từ các phần thưởng ngắn hạn, khi hết thưởng sẽ rút nhanh.
• Stablecoin để dành: lượng lớn vốn gửi trong ví, dù được tính vào TVL nhưng chưa từng được sử dụng.

Góc nhìn của nhà giao dịch:

Đừng chỉ nhìn vào TVL, cần kết hợp với khối lượng giao dịch và các chương trình khuyến khích để phân tích. Sử dụng thực tế còn quan trọng hơn các con số hào nhoáng.

DAA / Số địa chỉ hoạt động hàng ngày: Người dùng thực hay nhiễu thị trường?

DAA thống kê số lượng địa chỉ hoạt động trên chuỗi trong ngày. Thường được dùng làm chỉ số tham khảo về người dùng thực, nhưng cũng dễ bị thao túng.

Các vấn đề phổ biến:

• Tác vụ hàng loạt của bot.
• Người dùng airdrop tạo hàng loạt địa chỉ.
• Chuyển khoản nội bộ trong giao thức để làm giả dữ liệu.

Điểm mấu chốt: Khi DAA tăng cùng phí giao dịch, khối lượng giao dịch và hoạt động thực tế, thì mới có ý nghĩa. Nếu số địa chỉ tăng đột biến mà thu nhập không đổi, rất có thể là chỉ số do con người tạo ra.

Góc nhìn của nhà giao dịch:

Xem DAA như một tín hiệu phụ trợ xác nhận, chứ không phải là cơ sở chính để mua. Nó chỉ có tác dụng xác thực khi các yếu tố cơ bản khác hỗ trợ tăng trưởng.

Cầu nối chuỗi: dòng chảy vốn xuyên chuỗi và rủi ro

Cầu nối chuỗi cho phép chuyển tài sản giữa các blockchain khác nhau. Nguyên lý cơ bản là: khóa hoặc đốt token trên chuỗi A, sau đó mint hoặc phát hành token tương ứng trên chuỗi B. Ý tưởng đơn giản, nhưng rủi ro phức tạp.

Các rủi ro chính:

• Lỗ hổng hợp đồng thông minh: có thể dẫn đến mất mát lớn về vốn.
• Multi-sign trung tâm: tồn tại điểm lỗi tập trung.
• Ngắt chuỗi hoặc mất kết nối tài sản: có thể khiến tài sản bị mắc kẹt.

Góc nhìn của nhà giao dịch:

Tránh gửi lượng lớn vốn lâu dài vào các cầu nối có rủi ro cao. Tuy nhiên, có thể theo dõi khối lượng giao dịch của cầu nối như một chỉ báo dòng vốn. Ví dụ, dòng vốn từ Ethereum sang các Layer 2 hoặc chuyển đổi giữa các hệ sinh thái khác nhau, đều thể hiện sự thay đổi về thanh khoản, có thể có cơ hội giao dịch.

Stablecoin: cung tiền trong thế giới mã hóa

Cung stablecoin tương đương với cung tiền rộng trong thế giới mã hóa (M2).

• Tăng cung: nghĩa là có nhiều “đạn dược” sẵn sàng vào thị trường.
• Giảm cung: cho thấy thanh khoản đang rút ra.

Tình hình thị trường:

USDT chiếm ưu thế nhờ tính thanh khoản cao và được chấp nhận rộng rãi (đặc biệt được các nhà giao dịch không Mỹ ưa chuộng). USDC minh bạch hơn và tuân thủ quy định, nhưng phạm vi sử dụng hẹp hơn.

Góc nhìn của nhà giao dịch:

Tổng cung stablecoin tăng thường hỗ trợ xu hướng thị trường lớn hơn; giảm cung cho thấy thanh khoản rút lui, có thể kìm hãm đà tăng. Đây là chỉ số quan trọng để dự đoán xu hướng vĩ mô.

Giải phóng token và phát hành: áp lực bán trong tương lai

Giải phóng và phát hành là quá trình đưa token mới vào lưu thông. Thường đi kèm với bán tháo tự phát: đội nhóm rút vốn, VC giảm tỷ lệ, phần thưởng phát hành làm tăng cung.

Phân tích đơn giản:

• Giải phóng sớm, lớn: thường báo hiệu mô hình “đào rồi bán”.
• Giải phóng chậm, đều đặn + nhu cầu thực: thường biểu thị mô hình token kinh tế lành mạnh hơn.

Góc nhìn của nhà giao dịch:

Trước khi mua, cần xem xét lịch trình giải phóng. Tránh mua các token sắp có đợt giải phóng lớn, trừ khi bạn giao dịch ngắn hạn và dự định thoát ra trước khi áp lực bán ập đến.

Khối lượng giao dịch on-chain vs TVL: vốn hoạt động hay ngủ đông?

• TVL: vốn đã gửi vào.
• Khối lượng giao dịch: vốn di chuyển nhiều hay ít.

Một pool có TVL 1 tỷ USD nhưng khối lượng giao dịch hàng ngày chỉ 5000 USD, về cơ bản là “vốn ảo”.

Tỉ lệ quan trọng: Khối lượng / TVL.

• Tỉ lệ cao: vốn hoạt động sôi động, hiệu quả sử dụng cao.
• Tỉ lệ thấp: có thể là “tài sản ma” hoặc vốn để dành.

Góc nhìn của nhà giao dịch:

Tìm các giao thức có TVL vững chắc và khối lượng giao dịch mạnh mẽ. Bạn cần sự thật về hoạt động, chứ không phải sự giả tạo của sự phồn vinh ảo.

Tổng kết

Chỉ số on-chain không phải là phép thuật, nhưng chúng là công cụ gần nhất với “báo cáo tài chính” trong thế giới mã hóa. Hãy dùng chúng như công cụ phân tích, chứ không phải chân lý tuyệt đối. Phải xác nhận chéo nhiều tín hiệu và luôn suy nghĩ về ý nghĩa thực sự đằng sau dữ liệu.