Gần đây, ông lớn tài chính truyền thống Franklin Templeton đã phát hành một báo cáo nghiên cứu về hệ sinh thái Solana DeFi, cho biết rằng mặc dù ngành DeFi của Solana đã vượt xa Ethereum về tốc độ tăng trưởng doanh số giao dịch và doanh thu giao thức, nhưng các token liên quan vẫn bị định giá thấp. Dữ liệu cho thấy rằng vào năm 2024, các dự án DeFi hàng đầu của Solana có tỷ lệ tăng trưởng trung bình là 2.446% (so với 150% của Ethereum), trong khi tỷ lệ vốn hóa thị trường so với doanh thu chỉ là 4.6x (Ethereum là 18.1x), khiến nó trở nên có vẻ là một cơ hội đầu tư giá trị so với Ethereum.

Tuy nhiên, trong khi thị trường kinh ngạc với Solana DEX chiếm 53% thương mại toàn cầu, một phía khác của hệ sinh thái đang trải qua sóng gió. Sau cơn sốt coin MEME, khối lượng giao dịch trên chuỗi đã giảm mạnh hơn 90%. Trong khi đó, các nút xác minh cung cấp lợi suất staking 7%-8% làm nhiệm vụ hút hơn lưu lượng thanh khoản, để lại các giao thức cho vay đấu tranh dưới áp lực lợi suất. Nghịch lý định giá này đã kích hoạt việc đánh giá lại cảnh quan DeFi của Solana, đưa nó đến một thời điểm quan trọng—liệu nó có tiếp tục định vị mình như một “Crypto Nasdaq”, hay nên chọn con đường rủi ro hơn của biến đổi thành một trận địa học tài chính đa dạng? Cuộc bỏ phiếu sắp tới về SIMD-0228, một đề xuất để giảm lạm phát, có thể xác định hướng cuối cùng của cuộc cách mạng hệ sinh thái này.

Khối lượng giao dịch Solana DEX hiện chiếm một nửa thị trường

Báo cáo của Franklin Templeton chủ yếu xây dựng lập luận của mình xung quanh thị phần thị trường DEX của Solana. Trên thực tế, trong năm qua, khối lượng giao dịch DEX của Solana đã đạt được những mốc quan trọng đáng chú ý.

Vào tháng 1, khối lượng giao dịch DEX của Solana không chỉ vượt qua khối lượng giao dịch DEX của Ethereum mà còn vượt qua tổng khối lượng giao dịch của tất cả các DEX dựa trên Ethereum Virtual Machine (EVM), đạt 53% tổng thị phần.

Một so sánh giữa các dự án DeFi hàng đầu trên Solana và Ethereum càng làm nổi bật xu hướng này hơn. Vào năm 2024, top 5 dự án DeFi trên Solana ghi nhận mức tăng trưởng trung bình là 2.446%, trong khi các dự án DeFi hàng đầu của Ethereum chỉ tăng 150%. Về tỷ lệ vốn hóa thị trường so với doanh thu, tỷ lệ trung bình của Ethereum đạt 18.1 lần, trong khi của Solana chỉ là 4.6 lần. Từ góc độ này, dự án DeFi trên Solana có vẻ có lợi thế về doanh thu và khối lượng giao dịch. Tuy nhiên, điều này có necessarily necessarily necessarily đồng nghĩa với việc DeFi trên Solana bị định giá thấp? Và liệu mức tăng trưởng DeFi trên Solana có thể trở thành xu hướng chi phối trong tương lai? Để trả lời những câu hỏi này, cần có một sự hiểu biết sâu sắc về các đặc tính duy nhất của hệ sinh thái của cả hai mạng.

Chọn một Định Danh Hệ Sinh Thái: Trung Tâm Giao Dịch hay Ngân Hàng Phổ Quát?

So sánh giữa các giao thức DeFi của Ethereum và Solana đã cho thấy sự tương phản rõ rệt: trên Ethereum, năm dự án DeFi hàng đầu chủ yếu tập trung vào việc staking và cho vay.

Tuy nhiên, trên Solana, năm dự án xếp hạng TVL cao nhất chủ yếu là các nền tảng tổng hợp hoặc DEXs, khiến cho giao dịch trở thành chủ đề chiếm ưu thế trên mạng lưới.

Từ góc độ này, nếu cả hai hệ sinh thái được so sánh với các tổ chức tài chính, Ethereum sẽ giống như một ngân hàng, trong khi Solana sẽ giống hơn với một trung tâm giao dịch chứng khoán. Một chuyên về dịch vụ tài chính dựa trên tín dụng, trong khi cái kia tập trung vào giao dịch, nhấn mạnh sự khác biệt cơ bản trong vị trí của họ.

Tuy nhiên, cả hai mạng đều đối mặt với những thách thức đáng kể. Ethereum, một mạng lưới dựa nhiều vào các giao protocoles dựa trên tín dụng, đang gặp khó khăn trong việc giữ giá trị. Trong khi đó, Solana, một mạng lưới phát triển dựa vào hoạt động giao dịch, đang trải qua sự suy giảm đột ngột về thanh khoản thị trường.

Để giải quyết sự mất cân đối này, việc mở rộng ngành cho vay của Solana có thể là một chiến lược khả thi. Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi như vậy sẽ mất thời gian và khó khăn. Từ tháng 1, TVL của Solana đã giảm 40%, mặc dù sự suy giảm này chủ yếu là do giá SOL giảm, chứ không phải là do một luồng dòng vốn đáng kể rời khỏi mạng lưới.

Kể từ khi Trump ra mắt token cá nhân của mình, khối lượng giao dịch DEX của Solana đã liên tục giảm. Vào ngày 18 tháng 1, khối lượng giao dịch DEX đạt mức cao kỷ lục 35 tỷ đô la, nhưng đến ngày 7 tháng 3, nó đã giảm mạnh chỉ còn 2 tỷ đô la.

Sau khi Sự náo loạn về MEME Phai nhạt, Vốn cạnh tranh để có Lợi suất Staking

Ngược lại với việc giá SOL giảm và thị trường coin MEME đang nguội, số lượng token đặt cược trên chuỗi đã tiếp tục tăng trong những tuần gần đây. Chẳng hạn như Jito, giao thức đứng đầu theo TVL, ví dụ—khối lượng SOL đã đặt cược của nó đã tăng ổn định, đạt 16,47 triệu SOL. Nhìn vào dòng vốn đầu vào, Jito đã duy trì dòng chảy ròng của token trong những tuần gần đây. Kể từ ngày 1 tháng 1 năm 2025, dòng tiền đặt cược net của SOL đã tăng 12% so với cùng kỳ năm trước. Rõ ràng, sự tăng trưởng TVL này chủ yếu được thúc đẩy bởi việc đặt cược thay vì hoạt động giao dịch.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng tài sản này không chảy vào các giao protocal cho vay - thay vào đó, nó vẫn tiếp tục tập trung vào phần thưởng cho việc giao validator. Mặc dù lợi suất cho việc giao validator đã giảm, họ vẫn thu hút đa số TVL của SOL.

Theo dữ liệu của Jito, kể từ tháng 2, APY của JitoSOL đã liên tục giảm, phản ánh sự suy giảm trong số giao dịch gói và doanh thu phí ưu tiên trên toàn mạng. Đến ngày 7 tháng 3, APY của JitoSOL đã giảm xuống còn 8,41%. Tuy nhiên, nó vẫn cao hơn ít nhất 3 điểm phần trăm so với các lựa chọn sinh lợi khác trên Kamino.

8% Lợi suất của Validator làm giảm thanh khoản DeFi, Đề xuất SIMD-0228 nhằm phá vỡ sự bế tắc

Trên Solana, lợi suất đầu tư của các nhà xác nhận vẫn duy trì ở mức khoảng 7%-8%, cao hơn mức sinh lời từ hầu hết các giao protocal DeFi khác. Điều này giải thích tại sao một phần lớn vốn trên Solana thích hơn là đầu tư với các nhà xác nhận thay vì tham gia vào các giao protocal cho vay như Kamino.

Gần đây, Solana đã giới thiệu đề xuất SIMD-0228, mục tiêu của đề xuất này là điều chỉnh độ phồng tăng động bằng cách giảm tỷ lệ phát hành hàng năm của SOL đi 80%. Đồng thời, nó dự định giảm lợi suất staking, khuyến khích vốn chảy vào các lĩnh vực DeFi khác. (Đọc thêm: Cuộc Cách Mạng Lạm Phát Solana: Đề Xuất SIMD-0228 Gây Ra Tranh Cãi Cộng Đồng - Nguy Cơ “Spiral Định Mệnh” Ẩn Đằng Sau Việc Cắt Phát Hành 80%).

Theo mô phỏng dựa trên đề xuất, lợi suất Staking sẽ giảm xuống 1,41%, đánh dấu sự suy giảm 80% trong lợi nhuận nếu khối lượng Staking không thay đổi. Do đó, phần lớn vốn có thể rút khỏi Staking của máy chủ xác thực, chuyển sang các sản phẩm DeFi mang lại lợi suất cao hơn.

Tuy nhiên, có một lỗi logic trong cách tiếp cận này - cách tốt nhất để khuyến khích vốn chuyển động vào DeFi nên là tăng cường lợi suất trên các giao protocal DeFi, chứ không phải là giảm phần thưởng staking. Khi vốn rời khỏi việc staking của validator, không đảm bảo rằng nó sẽ ở lại trong hệ sinh thái Solana. Với sự theo đuổi tự nhiên của vốn vào lợi suất cao hơn, nó có khả năng sẽ chảy đến cơ hội tốt hơn ở nơi khác.

So sánh với các dự án có TVL lớn nhất của Ethereum, như Aave và Lido, cho thấy lợi suất tài sản chủ yếu dao động từ 1.5%-3.7% APY. Ngược lại, Kamino của Solana vẫn giữ ưu thế về lợi suất.

Tuy nhiên, đối với vốn lớn, một yếu tố quan trọng khác là độ sâu thanh khoản. Ethereum vẫn là trung tâm thanh khoản lớn nhất giữa tất cả các chuỗi khối - tính đến ngày 7 tháng 3, TVL của Ethereum vẫn chiếm 52% tổng thị trường, chiếm ưu thế trong nửa ngành công nghiệp. Trong khi đó, Solana chỉ nắm giữ 7,53% cổ phần TVL. Dự án TVL lớn nhất trên Solana, Jito, có 2,32 tỷ USD TVL, chỉ xếp thứ 13 trong hệ sinh thái Ethereum.

Hiện tại, Solana DeFi vẫn phụ thuộc vào lợi suất cao để thu hút thanh khoản. Ví dụ, SVM và nền tảng re-staking Solayer vừa mới ra mắt việc staking SOL bằng tiền tệ địa phương, cung cấp lợi suất trực tiếp khoảng 12%. Tuy nhiên, phân tích của PANews cho thấy rằng lợi suất cao này vẫn chủ yếu đến từ các chiến lược staking của người xác minh.

Nếu SIMD-0228 được triển khai, các giao protocal DeFi phụ thuộc vào phần thưởng staking của validator có thể đối mặt với sự rút tiền mạnh mẽ và nguy cơ thanh lý tiềm năng. Cuối cùng, nhiều sản phẩm sinh lời cao hoàn toàn phụ thuộc vào doanh thu staking của validator.

Trong quá trình phát triển hệ sinh thái DeFi của Solana, trong khi khối lượng giao dịch DEX của nó tạm thời đạt đỉnh, chứng minh tiềm năng bùng nổ của kiến trúc kỹ thuật của nó, mối quan hệ nghịch đảo giữa lợi suất staking và sự phát triển DeFi đeo bám hệ sinh thái như thanh kiếm của Damocles. Đề xuất SIMD-0228 nhắm vào việc cắt đứt sợi thừng Gordian này, nhưng một sự thiết lập lại lợi suất staking có thể kích hoạt một hiệu ứng bướm trên chuỗi phức tạp hơn dự kiến. Chủ tịch Solana Foundation Lily Liu cũng bày tỏ lo ngại về đề xuất trên X, cho biết rằng “SIMD-0228 quá chưa hoàn thiện” và có thể đưa ra nhiều không chắc chắn hơn.

Từ góc độ chiến lược dài hạn, Solana cần nhiều hơn là chỉ sắp xếp lại các đường cong lợi suất — nó đòi hỏi một cuộc đại tu cơ bản về cơ chế nắm bắt giá trị của nó. Chỉ khi việc đặt cọc của trình xác thực chuyển từ pháo đài lợi suất sang trung tâm thanh khoản hoặc khi các giao thức cho vay phát triển các chiến lược lợi suất vượt ra ngoài việc đặt cược đơn giản, Solana mới có thể thực sự hoàn thành vòng lặp giá trị DeFi của mình. Xét cho cùng, sự thịnh vượng của hệ sinh thái thực sự không đến từ việc xếp chồng các con số trong các nhóm đặt cọc, mà từ dòng vốn chảy liên tục thông qua cho vay, phái sinh và các chiến lược có thể kết hợp – một chu kỳ chuyển động vĩnh viễn có thể là “phỏng đoán Goldbach” cuối cùng cho những kẻ giết Ethereum để giải quyết.

Tuyên bố từ chối trách nhiệm：

1. Bài viết này được đăng lại từ [ PANews]. Bản quyền thuộc về tác giả gốc [Frank, PANews]. Nếu có bất kỳ vấn đề nào liên quan đến việc tái bản này, vui lòng liên hệ vớiGate Họcđội, và đội sẽ xử lý vấn đề ngay lập tức theo quy trình liên quan.
2. Xin lưu ý: Các quan điểm và ý kiến được thể hiện trong bài viết này chỉ đại diện cho quan điểm cá nhân của tác giả và không cấu thành bất kỳ lời khuyên đầu tư nào.
3. Các phiên bản ngôn ngữ khác của bài viết này đã được dịch bởi nhóm Gate Learn. Trừ khi được ghi công rõ ràngGate.io, các phiên bản dịch có thể không được sao chép, phân phối hoặc sao chép lại.