Gece yarısı saat iki, piyasayı izlediğim uygulamadan telefona yine bir bildirim geldi. Açıp baktım, uzun zamandır beni takip eden bir arkadaş mesaj atmış: "Abi, on binlik ana paramdan şimdi sadece iki bin kaldı, yüksek kaldıraç açıp son bir şans deneyeyim mi?"

Açıkçası, böyle mesajlar görmek, eldeki coinlerin değerinin yarı yarıya düşmesinden bile daha üzücü. Kripto sektörü asla şansa dayalı bir kumar değildir. Gerçekten ayakta kalanlar, "tek elde her şeyi kurtarmak" ile değil, "her darbeye tekrar tekrar dayanmak" ile başarılı olur.

Bu piyasada sekiz yıldır varım ve çok hikaye gördüm. Lüks arabadan metroya binen de oldu, elli bin liradan iki milyona çıkaran da. Boğa ve ayı piyasaları arasında hayatta kalabilenler, birkaç temel kuralı akıllarına kazımış insanlardır.

**Birinci Kural: Kazandığın parayı koru**

Geçen yıl bir arkadaşım vardı; elindeki coin %12 yükselmiş, heyecanla gelip "daha da alıp devam edeceğim" dedi. Ona, kazancının bir kısmını çekmesini söyledim ama dinlemedi, "Böyle fırsat nadir gelir, değerlendirmeliyim" dedi. Sonuç? Üç gün geçmeden piyasa düzeltme yaptı, sadece kazancını değil, ana parasından da %5 kaybetti. Bu noktada bana dert yanmasının artık bir faydası yoktu.

Yeni başlayanların en sık yaptığı hata bu: ekranda gördüğü rakamları kendi parası sanmak. Benim işlem alışkanlığım şu: Fiyat, ilk alış seviyeme yaklaşırsa, hiç düşünmeden çıkarım—piyasanın ne zaman geri çekileceğini kimse önceden bildirmez. %20 kâra ulaşınca kârın yarısını çekerim, %30’a geldiğinde ise en az %15’lik kazancın cebe girdiğinden emin olurum.

Sürekli en tepe fiyattan satmayı düşünme; bu, piyango çıkmasını beklemek gibi bir şey. En istikrarlı tanıdığım küçük yatırımcı, bu "basit yöntemle" üç yılda ana parasını dört katına çıkardı. Her gün sıcak gündemi kovalayan, türev sözleşmeleri izleyenlerden çok daha başarılı. Disiplinle para kazanmak, hislere veya şansa güvenerek kumar oynamaktan çok daha sağlamdır.

**İkinci Kural: (devamı gelecek)**