Altın boğa koşusu, Uluslararası Para Sistemi'nde "hediye bozulması ve müzik bozulması" altında bir dolandırıcılığa karşı kampanya

Son iki yılda altın fiyatları büyük ölçüde yükseldi, son zamanlarda Spot altın 4000 dolar/onsu aştıktan sonra hızlı bir şekilde 4400 dolarlık tarihi rekoru da geçti, bu yılki yükseliş %50'yi aştı, ancak Ekim ayının sonundan bu yana altın, büyük yükseliş sonrası geri çekilme moduna girdi.

Sovereign ülkelerin merkez bankaları, kurumsal yatırımcılar veya sıradan bireyler olsun, son iki yılda altın almaya başladılar; bazı yatırımcı devleri altına daha da düşkün.

“Para doğası gereği altın ve gümüştür”, Marx'ın ünlü sözü hala kulaklarımızda. Altın genellikle gerçek para veya gerçek zenginlik rezervi olarak görülmektedir. Ancak, altın standardının yüz yıl önce tarihin tozuna karıştığı, günümüzde altının fiyatının çeşitli ülkelerin fiat para birimleriyle belirlendiği göz önüne alındığında, bu bin yıllık antik varlığın değeri çoktan “kaderim göklerden değil, benden” olmuştur! Peki, altın fiyatlarının büyük yükseliş ve düşüşlerinin arkasındaki asıl güç kimdir, değer ve balonun kritik noktası nerededir?

Aslında, altın varlıklarının kendisinin değeri ne kadar artmış değil, modern paranın değeri olan doların sürekli olarak büyük ölçüde eridiği. Küresel olarak sürekli olarak rekor seviyelerde tahvil ihraç ediliyor, ülkelerin merkez bankaları borç satın almak için “klavye tıklatarak” büyük miktarda para basıyor, aşırı likidite sebebiyle varlık kıtlığı oluşuyor, Amerika'nın modern finansal medeniyetin sınırlarını aşarak yurtdışındaki dolar varlıklarına karşı uzun kollu yaptırımları ve durdurulamaz, asla durdurulamaz olan AI borsa balonu, giderek daha fazla insanın post-modern finansal krizin kokusunu duymasını sağlıyor. Ya da şöyle söyleyelim, fiat para basma makinesi ve AI devlerinin göz alıcı anlatısı, klasik finansal teori açısından daha çok bir “finansal dolandırıcılık” gibi görünüyor. Aldatıldığını hissetmek, inanç çatlağının başlangıcıdır ve bu noktada altın, finansal klasikçilik ve muhafazakarlığın bir teselli kaynağı haline geliyor veya stratejik bir “para dolandırıcılığına karşı” hedge aracı olarak ortaya çıkıyor.

faiz üretmeyen altın

Bir “Ponzi şeması” mıdır?

Elbette, altın süper boğa piyasası döngüsünün güçlü yükselişi sırasında, altının değerine dair şüpheler sürekli olarak gündeme geldi ve hatta bazıları bunu insanlık tarihinin en büyük balonu, en büyük dolandırıcılığı olarak nitelendirdi.

İlk olarak, en büyük sorun, altının faiz getirmemesi, temettü vermemesi, faizli bir varlık olmamasıdır;

İkincisi, kendisi sürekli net nakit akışı üretemediği için klasik varlık fiyatlandırma modeli ile fiyatlandırılamaz. Klasik finans kitapları, bir varlığın fiyatının gelecekteki net nakit akışlarının indirgenmiş değeri olduğunu düşünmektedir; altın bu özelliğe sahip değildir.

Üçüncüsü, altın kendisi faiz veya kira üretemediğine göre, fiyatlandırması yalnızca sermaye kazançlarından, yani fiyat artışından kaynaklanabilir. Bu model, tipik bir “Ponzi şeması” olan bir “davul çalma” oyununu temsil eder; yani, mevcut fiyat tamamen gelecekteki daha yüksek fiyatlarla desteklenmektedir, bu da tipik bir balon değil mi?

Ve bu arada, altın klasik bir “güvenli varlık” olarak bilinir, “karmaşık zamanlarda altın alınır” sözü buna işaret eder. Bunun yanı sıra, altın aynı zamanda klasik bir "enflasyona karşı varlık"tır; fiyatların hızla yükseldiği dönemlerde, altın en güvenilir “dengeleyici” olarak zenginliğin korunmasını sağlar. En ilginç olanı, altının en eski tarihli zenginlik sembolü olmasıdır; en az beş bin yıldır geçerliliğini korumaktadır. Aynı zamanda, ırk, ülke, bölge ve kültürleri aşan, en geniş kabul gören süper egemen, süper medeniyet zenginliğidir.

Eğer altını insanlık tarihi boyunca bir balon olarak tanımlarsak, beş bin yıl süren ve milyarlarca insan tarafından kabul edilen “ölümsüz balon” nedir? Bu kadar sert bir balon nasıl balon olarak tanımlanabilir?

Altınla karşılaştırıldığında, ritüellerin bozulduğu ve müziğin bozulduğu modern para sistemi daha çok bir “dolandırıcılık” gibi.

Aksine, altın gibi bir fiziksel varlıkla karşılaştırıldığında, disiplin ve kurallarını kaybeden fiat para belki de en büyük balon veya “dolandırıcılık” olabilir.

Altın küresel rezervleri en azından hesaplanabilir, objektif bir katı kısıtlamaya sahiptir. Ancak mevcut fiat para birimleri açısından, ülkelerin merkez bankaları sadece “klavyeye hafifçe vurduğunda”, yüz milyonlarca, milyarlarca, on milyarlarca hatta trilyon seviyesindeki yeni paralar varlıktan yaratılabilir (MMT'nin temel görüşü). Her ne kadar biçimsel olarak çeşitli yasa ve mekanizmalarla kısıtlanmış olsa da, büyük krizler meydana geldiğinde her zaman yasa ve mekanizma kısıtlamalarını aşmak için bahaneler bulunur, bu da oyun teorisindeki “dinamik tutarsızlık” olarak adlandırılır.

Günümüzde, ABD hükümeti borç tavanını 100'den fazla kez aşmış durumda ve toplam borç miktarı hızla 37 trilyon doları geçmiştir. Bu nedenle belirlenen borç sınırı, kamuya açık bir süs eşyası haline gelmiş, para ve borç üzerinde hiçbir kısıtlaması kalmamıştır ve piyasa bu süs eşyasına kayıtsız kalmaktadır. Çünkü fiat para için, merkez bankasının bağımsızlığı veya merkez bankasının siyasetçilerin para basma makinesi haline gelmemesi, para kredibilitesinin son sınırıdır. Trump yönetiminin Fed'e karşı açıkça yaptığı müdahale ve eleştiriler, yatırımcıların endişelerini daha da artırmıştır.

Amerika Birleşik Devletleri Trump yönetimi bu temel çizgide çılgınca testler yaparken, diğer ülkeler de pek farklı değil, hepsi Doğu Şi'nin taklidini yapıyor. Dolar, dünya parası ve hegemonya parası olarak, diğer ülkelerin paralarının “kısıtlama çivisi” olmalıydı. Ancak bugün dolar belirsizliklerle dolu, diğer ülkeler döviz kurlarının istikrarını sağlamak ve aynı zamanda doların genişletme alanını kullanarak iç ekonomik durgunluk sorunlarını çözmek için büyük miktarda borçlanıp para basıyorlar. Global ekonomik büyüme dinamiklerinin yetersiz olduğu, pazar talebini ve "A tarafı"nın uluslararası ticaret içindeki içe kapanma düzenini zorla bulmaya çalışırken, kendi para birimlerinin değerini düşürmek, daha kurnaz bir ticaret savaşı yöntemi haline geliyor. Bu, yatırımcılar için gizli bir dolandırıcılık gibi görünüyor.

Altının yirmi yıllık ayı piyasasından bugünün süper boğa piyasasına bakış

Elbette, altın inancı da her zaman sağlam değildi; “kayıp yirmi yıl” olarak adlandırılan bir inançsızlık dönemi de yaşandı.

Modern finans gelişiminin başlangıcında, yani yirminci yüzyılın yetmişli yıllarında Bretton Woods sisteminin çöküşünden, bu yüzyılın başındaki Amerika'nın internet balonu krizine kadar olan otuz yılı aşkın süre içinde, küreselleşme ve demokratikleşme dalgalarıyla birlikte, internet teknolojisi devrimi ve Wall Street finansal yenilikleriyle birlikte, insanlar insanlık medeniyetinin ilerlemesi, modern finans sistemine karşı tam bir güvenle doluydular. O dönemdeki para ve maliye sisteminin disiplininin sağlam olması, Federal Reserve'in bağımsızlığının son derece güçlü olması ve bütçe dengelerinin hatta fazla vermesi nedeniyle dolara karşı büyük bir güven vardı; bu sürekli güven birikimi de inanç halini aldı. Dolar inancının oluşumu, altın inancının sona ermesidir.

Bretton Woods sisteminin çöküşünün ardından, altın bir süre hızlı bir “yeniden dengeleme” veya “yeniden fiyatlandırma” tarzı değer artışı yaşadı (35 dolardan 850 dolara yükseldi), ardından en uzun süren "ayı piyasası"na girdi, yaklaşık yirmi yıl boyunca 850 dolardan 252 dolara düştü ve yüzde 70'lik bir kayıp yaşadı. Bu yirmi yıl boyunca Amerika ve doların parlak zamanları olduğu söylenebilir, ancak altın için “en karanlık zamanlar” oldu.

Bugün, dünya siyasi, ekonomik ve finansal ortamı ile altın ayı piyasası zamanı tamamen zıt görünüyor. Altın ayı piyasası dönemi, küreselleşmenin hızla ilerlediği, üçüncü büyük kaynak ülkesi Rusya ve birinci büyük nüfus ülkesi Çin'in dünya ticaret sistemine katıldığı bir dönemdir; bu, Fed'in Volcker, Greenspan gibi teknik yöneticiler tarafından bağımsız bir şekilde yönetildiği, para kurallarına uyulduğu bir dönemdir; Soğuk Savaş'ın sona erdiği, “dünya düz” ve “küresel köy” gibi evrensel ideallerin yükseldiği bir dönemdir.

Bugün, küreselleşmeye karşı söylemlerin ve düşüncelerin yükseldiği, ticaret savaşlarının hararetle sürdüğü bir dönem; büyük güçlerin rekabet ettiği ve jeopolitik çatışmaların sürekli yaşandığı, ulusalcılığın ve ırkçılığın yaygınlaştığı, aşırı sağın büyük bir geri dönüş yaptığı bir dönemdir. ABD'nin dünya merkez bankalarını “klavye tıklatmaya” teşvik ettiği, uluslararası para yönetim sistemi “düzenin bozulduğu” bir dönemdir; para ve borç selinin patlak verdiği bir dönemdir.

Böyle büyük bir çatışma dünyasında, insanlığın zenginliğinin en alt düzey varlıkları veya nihai sabitliği sorununu yeniden düşünmemiz gerekiyor. Balonun doğası inançtan gelir, balonun yok olmaması inancın yok olmamasındandır. Ancak inanç sarsıldığında, çöküş bir yana, değer sistemine olan etkisi yerinden oynatacak kadar büyük olacaktır.

Altın boğa piyasası, bugünkü para finansal sisteminin modernite krizi üzerine bir yansımadır.

Eğer insanlar modern para ve finansın “aldatıcı” olduğunu hissediyorlarsa, o zaman kendi kırılgan finansal varlıklarını nasıl koruyacaklar? Özellikle, ülkelerin trilyon dolarlık merkez bankalarını yönetenler, dolar varlıklarının bu güvensizliğini gördüklerinde, ulusal finansal güvenliği korumak için nasıl dolandırıcılığa karşı önlemler alacaklar? Böyle bir hassas soru ortaya çıkıyor: İnsanlığın modern para finansal sistemi bu kadar gelişmişken, finansçıların yarattığı modern finansal araçlar ve ürünler bu kadar çeşitliyken, neden binlerce yıllık bir tarihten gelen “antik varlık” aniden canlanarak son yıllarda birçok ülke hükümeti (merkez bankaları), finansal kuruluşlar ve bireysel yatırımcılar tarafından çılgınca satın alınmaya başlandı?

Altının süper boğa piyasası, bir “para geri kiralama” ve “finansal geri kiralama” fenomenidir. Ancak modern para ve finansal araçların güvenlik sağlayamadığı bir sistemde, yatırımcıların tarihsel derinliklerden değer yelkeni inancı dışında ne gibi seçenekleri olabilir?

Modern para ve finansın “aldatıcı” olması, elbette sadece bir alay ve mecazdır. Moderniteye karşı çıkamayız, ancak modernitenin krizini de nesnel bir şekilde değerlendirmeliyiz. Modernite, istikrarsızlık krizlerini içermektedir (Minskyciliğin temel görüşü), modern finans sisteminin tarihi, dönemsel olarak patlak veren modern finans krizleri tarihidir. Hegemonik para biriminin kontrolsüz küresel para basımı, finansal kapitalizmin aşırı sömürüsü, sıradan insanların açgözlülüğü ve çılgınlığı, akademisyenlerin “bu sefer farklı” teorisi, sosyal medyanın göz alıcı anlatıları, modern finansı “aldatıcı” bir yanılsama ile doldurmaktadır. Daha fazla insan modern para finansının aldatıcılığından endişe ederken, özellikle de trilyonlarca dolarlık ulusal serveti yöneten merkez bankaları endişelenmeye başladığında, binlerce yıl boyunca sönmeyen inançlara sahip olan altına süper egemen, süper medeniyet, süper tarih olarak ekleme yapmak elbette daha kolay anlaşılır hale geliyor. Ve bu yatırım davranışının ortaya çıkardığı altın süper boğa piyasası da, küresel yatırımcıların kolektif bir “finansal aldatmaya karşı mücadele” hareketi olarak görülebilir.

Elbette, bu tür bir toplu hareket de çılgınlaşmaktan kaçamaz, korkarım ki en radikal altın yatırımcıları bile son yıllarda altın fiyatlarının sürekli yükselişine hayret edeceklerdir. Bu, bir anti-balon eyleminin daha büyük bir balon getirdiği anlamına mı geliyor? Ben böyle düşünmüyorum, çünkü dünya hâlâ büyük bir çatışma içinde olduğu sürece, altının sağladığı güven, güvenilirlik ve nihai değer temeli inancı sarsılmaz kalacaktır; altın hâlâ varlık portföyünün stratejik "temeli"dir.